Andvari - 01.01.2013, Blaðsíða 9

ANDVARI
FRÁ RITSTJÓRA
7
styrkur, og þar hefur hjónaband verið skilgreint sem „sáttmáli karls og konu“.
Nú telst óheyrilegt að vilja halda við þann skilning, en leita jafnframt að formi
til að blessa hjúskap samkynhneigðra sem löggjafinn hefur nú fullgilt. Þetta
vildi fyrrverandi biskup íslands, Karl Sigurbjörnsson, gera og var úthrópaður
fyrir, jafnvel sagður „hata samkynhneigða“, eins og lögmaðurinn Helga Vala
Helgadóttir hélt fram í blaðagrein. Er það boðlegur málflutningur?
Hitt málið er annars eðlis, þar er um að ræða fjölskylduharmleik sem harð-
skeyttir femínistar vildu færa yfir á opinbert svið. Jón Baldvin Hannibalsson,
fyrrum ráðherra og sendiherra, hegðaði sér ósæmilega gagnvart ungri stúlku
sem hann tengist fjölskylduböndum. Hann hefur margsinnis beðist fyrirgefn-
ingar á athæfi sínu, sú fyrirgefning var ekki veitt og málinu skotið til dóm-
stóla. Þar var því vísað frá og þá var ákveðið að opinbera það í fjölmiðlum.
Afleiðing þess er sú að þessum snjalla stjórnmálamanni leyfist ekki, vegna
andmæla femínista, að flytja fyrirlestra við Háskóla íslands um málefni sem
hann hefur sérþekkingu á og hann var beðinn að tala um. Af hverju beygðu
menn sig fyrir slíku ofríki? Það mætti áreiðanlega dæma ýmsa úr leik á opin-
berum vettvangi ef svona strangt er farið í sakirnar í siðferðismálum.
*
Það vakti athygli í sumar að út var gefinn forsetaúrskurður um að forsætis-
ráðherra tæki undir sig ýmsar stofnanir sem fara með þjóðlega menningu.
Þar á meðal var Stofnun Arna Magnússonar í íslenskum fæðum. Eitthvað
var þetta vanhugsað frá stjórnsýslulegu sjónarmiði enda frá því horfið stuttu
síðar. Árnastofnun er akademísk rannsóknarstofnun í nánum tengslum við
Háskóla íslands. Það er auðvitað langeðlilegast að slík stofnun heyri undir
menntamálaráðherra eins og háskólar landsins. Ekki er ljóst hversu fer með
aðrar menningarstofnanir sem tilteknar voru í forsetaúrskurðinum. Hvað sem
formsatriðum líður er það vissulega fagnaðarefni að forsætisráðherra sýni
þjóðlegri menningu sérstakan áhuga. Það er eins konar yfirlýsing um það að
þjóðin öll standi fast að baki þeim stofnunum sem slíku eiga að sinna.
í framhaldi af þessu má víkja að þeirri útgáfustarfsemi sem snýr sérstaklega
að íslenskri menningarsögu. Nú eru áttatíu ár liðin síðan Hið íslenska forn-
ritafélag hóf útgáfustarf sitt með útgáfu Egils sögu í umsjá Sigurðar Nordals
árið 1933. Fornritaútgáfan var nokkuð öflug framan af, en síðan dofnaði
yfir henni um skeið. Síðustu ár hefur hins vegar færst mikill kraftur í út-
gáfuna. Hvert ritið af öðru kemur nú út, á síðustu árum m.a. Sverris saga,
Morkinskinna og nú síðast saga Hákonar Hákonarsonar Noregskonungs „sem
hirti frelsi vort“. Við eigum nú vaska sveit fræðimanna á þessu sviði og víst
er ánægjulegt að þeir heiðursöldungar sem stýra Fornritafélaginu, Jóhannes
Nordal og Jónas Kristjánsson, sjái svo góðan ávöxt forystustarfa sinna.
Sumir láta sem rækt við þjóðlegar menntir feli í sér heimalningshátt eða