Andvari - 01.01.2013, Page 61

andvari
„ANNAÐ EINS SKÁLDSÉNÍ HAFA ÍSLENDINGAR ALDREI ÁTT“
59
1826 og Skírnir sem tók við af Sagnablöðum 1827. Bjarni Thorarensen fékk
birt kvæði í þeim öllum. Armann á Alþingi, sem Þorgeir Guðmundsson og
Baldvin Einarsson gáfu út 1829-1832, kemur hér aðeins við sögu því að pers-
ónur í fyrsta árgangi ritsins eru látnar kyrja fyrsta og síðasta erindi úr Eldgamla
Isafold.5 Það var eina kvæðið frá Hafnarárum Bjarna sem prentað var meðan
hann var á lífi, svo vitað sé. Bjarni sendi Grími Jónssyni það í mars 1818 og lét
Þú nafnkunna landið fylgja með sem hann kvaðst telja „skárra“ en það fyrr-
nefnda (BThBréf 1:7). Ekki er ólíklegt að það hafi verið ort af svipuðu tilefni,
þ.e. sem minni Islands í einhverju samkvæmi, hvenær sem það hefur verið. Þú
nafnkunna landið birtist í Klausturpóstinum í nóvember 1818, nefndist þar og
eftirleiðis ísland og var fyrsta kvæði Bjarna sem birtist á prenti undir nafni
hans. Eldgamla ísafold kom fyrst í danskri stúdentasöngbók árið 1819, hét þar
Islands minni og var nefnt svo upp frá því.6 Það var endurprentað í íslenzkum
sagnablöðum 1826 og að hluta til 1829 sem áður getur og er ljóst að þegar á
dögum Bjarna hefur það notið mikilla vinsælda.
Kvœðin í Klausturpóstinum 1818-1826
Magnús Stephensen ritstýrði og samdi sjálfur mestan hlut þess sem birtist í
Klausturpóstinum. Hann vann að ljóðagerð af sama dugnaði og að öðru sem
frá honum kom. Tímaritið kom út mánaðarlega í níu árgöngum, um það bil
200 síður á ári. Megintilgangurinn var að miðla fróðleik af ýmsu tagi og
kvæðum var ætlað takmarkað rúm. Ritstjórinn komst brátt í vanda vegna
þess hve margir óskuðu eftir að fá birt erfikvæði og grafskriftir. Hann kvart-
aði undan því árið 1822 að fleira af því tagi bærist en hann gæti birt „vegna
lengdar eða Klpóstinum ósamboðins forms“. Til að sporna við þessu offram-
boði var ákveðið að greiða þyrfti fyrir birtingu grafminninga einn ríkisdal
silfurs á hverja síðu.7 Þetta sýnir að þörf hefur verið fyrir slíkan vettvang þó
að gæðum kveðskaparins væri oft áfátt.
I árgöngunum níu eru alls um eða rétt innan við 60 kvæði (undanskildar
eru þá grafskriftir sem að mestu leyti eru í óbundnu máli). Um 40 kvæðanna
eru eftir 14 nafngreinda höfunda eða þýðendur, en höfundar annarra kvæða
eru ónafngreindir, með fangamörkum eða dulnefnum. Ætla má að Magnús
Stephensen eigi nálægt helmingi frumortra og þýddra kvæða í tímaritinu. Átta
kvæði voru eftir Sveinbjörn Egilsson, fjögur eftir Jón Þorláksson og fjögur
eftir Bjarna Thorarensen: Þjófabœn (merkt ,,T“), ísland (Þú nafnkunna land-
ið), Kvæði á fœðingardegi Friðriks konungs VI og Vorvísa við leiði Geirs
biskups Vídalíns. Auk þeirra eru þessir nafngreindir höfundar kvæða: Arnór
Jónsson, Björn Gunnlaugsson, Guðmundur Torfason, Hannes Arnórsson,
Hákon Jónsson, Jón Hákonarson, Jón Jónsson í Möðrufelli, Olafur Indriða-