Jökull


Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 11

Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 11
The 1918 Katla eruption Figure 6. a) The 1918 Katla tephra layer in soil near Gæsavatn, about 10 km north of Vík and 10 km south of the eruption site. It is now 6–8 cm thick, at most. Just below the grass lies the 2010 Eyjafjallajökull tephra layer. Photo:/Ljósm. Maria H. Janebo. b) The 1918 Katla tephra recently melted out of the ice at Sléttjökull, northern outlet of Mýrdalsjökull, ice below. The tephra thickness is about 30 cm. Photo:/Ljósm. Guðrún Larsen, August 2018. – Kötlugjóskulagið frá 1918. a) Svört, 6–8 cm þykk Kötlugjóska í jarðvegi við Gæsavatn, um 10 km sunnan gosstöðvanna og 10 km norðan Víkur. Uppundir grasrótinni er grá gjóska frá Eyjafjallajökli 2010. b) Um 30 cm þykk, lagskipt Kötlugjóska á Sléttjökli í norðanverðum Mýrdalsjökli, nýkomin/nýbráðin út úr ís (sést undir gjóskulaginu) í ágúst 2018, tæplega 100 árum eftir að hún féll. The thickness of tephra at the present time is 1.5– 4 cm in Álftaver where the total or accumulated thick- ness as freshly fallen was over 2.5 inches or 6–8 cm (Jóhannsson 1919). In Skaftártunga the thickness is now 0.5–6 cm where the total thickness was over 2.5 inches and 3–4 inches (6.5–10 cm) in lows (Sveins- son, 1919). In Vík and vicinity the thickness now measures 0–2 cm but was 2–4 cm after 13 hours of tephra fall. There the thickness was measured during and after the tephra fall, before rain compacted the tephra (Jóhannsson, 1919). On grassland the thickness of tephra may have been overestimated because accurate measurements on a rough surface can be problematic. However, re- ports from farmers show that they distinguished be- tween dry, new ash and wet, compacted ash. Although a substantial part of the tephra outside the icecap may have been redeposited and/or lost, the thicknesses measured in the field now do not seem far off in ar- eas where conditions for preservation (vegetated areas except hayfields) were appropriate in 1918, given the compaction by overlying soil. The Katla 1918 tephra is best preserved within the Mýrdalsjökull ice cap (Gudmundsson et al., this is- sue). The original thickness ranged from about 10 cm to some 25 m. The tephra was often covered by snow after deposition, at least from October 20 onwards. The tephra is exposed in the lower parts of the abla- tion areas of all outlet glaciers of Mýrdalsjökull (Fig- ure 6b) and can be accessed as it melts out of the ice (Gudmundsson et al., this issue). The new isopach map (Gudmundsson et al., this issue), here presented in Figures 7 and 8, was com- piled from thickness measurements in over 300 loca- tions from various sources, including new data points on the ice cap. As expected from the contemporary descriptions of changing wind directions and repeated tephra fall, the map shows several thickness axes. The three most distinct axes trend N, NE and SE with mi- nor axes towards the SSE, W and WNW. Very little tephra was carried towards the SSW; the Vestmanna- eyjar islands only reported tephra fall on two days throughout the eruption (Figure 5). Tephra deposited to the NE of Katla caused the most severe damage to the farmlands and summer pastures. The four farms within the present 5 cm isopach line were temporarily or permanently aban- doned (Figure 8). The north-axis is the largest, but JÖKULL No. 71, 2021 9
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.