Jökull


Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 62

Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 62
Magnússon et al. is much less when compared with unpublished water divides made by IES-glaciology group, using the old bedrock DEM (Figure 2b) and the lidar surface DEM from 2010 (Jóhannesson et al., 2013). The DEM from 2010 both resembles more the 2019 glacier surface and is much more accurate than the surface DEM used in Björnsson et al. (2000), which was based on mea- surements in 1991. The known geothermally-sustained cauldrons are all within the drainage basins of the rivers Markarfljót, Jökulsá á Sólheimasandi or the rivers draining from Kötlujökull, except K12, which drains to river Leirá draining from northeast Mýrdalsjökull. All cauldron locations fall within the same drainage basins for both the previous (Björnsson et al., 2000 and the unpub- lished one using the 2010 lidar survey) and the new delineation, with the exception of K19. This cauldron now falls within the drainage basin of the river Jök- ulsá á Sólheimasandi but had previously fallen within the Kötlujökull drainage basin in previous estimates of the water divides. It should be noted, however, that the water divides at this location are very sensitive to errors in input data and the assumptions made when estimating the water potential. Hence it is quite uncer- tain to which drainage basin K19 belongs. The same applies to K5 and K6 as the estimated drainage route from these cauldrons passes below K19. However, it is fairly certain to which drainage basins all the other cauldrons belong. The derived water potential has many local min- ima, which can be viewed as puddles in the poten- tial, facilitating water accumulation at the bed. These puddles are typically found beneath the geothermally sustained cauldrons (Figure 7b). It should however be noted that potential puddles are also found outside known cauldron locations. Beneath some of the caul- drons, known to release water in jökulhlaups, either no or only small and shallow potential puddles are de- rived. This even applies for cauldrons where the bed has been obtained from 3D migrated RES-data, in- cluding cauldrons K16, K9 and K11 (the applied sur- face filtering mentioned above only slightly reduces the size and the depth of the potential puddles). K9 and K11 are located above steep beds, which almost evens out the effects of adverse surface slope out of the cauldron despite surface slope, having 10-fold stronger influence on the potential gradient (∇ϕ) than the bed slope. In the case of K16 it did not form a closed surface depression in September 2019, causing the absence of a potential puddle. Comparison be- tween DGNSS data obtained during the RES-survey in May 2019 and the September surface DEM does however show that water was released from beneath K16 during the summer, causing up to 10 m lowering in the cauldron centre, despite the lack of a potential puddle. This highlights the limitation of using Eq. 1 to locate potential sources of jökulhlaups. These lim- itations should be studied further by comparing caul- dron activity and how the estimated water potential varies with time, both seasonally and over longer time scales, using various available surface DEMs obtained since 2010, as well as the new bedrock DEM. Tephra layers The maps of ice thickness in 2016 above two tephra layers (Figure 8) observed at depth within the caldera should also be considered as one of the main results of this study. The older tephra layer is only observed in the northern part of the caldera, within the thick- est part of the glacier and was found at 390–600 m depth in 2016. The younger layer at shallower depth is tephra that fell on the glacier surface during the 1918 eruption (Brandt et al., 2006) and is still stored in the ice within most of the caldera. The largest exception is the southeast part of the caldera (Figure 8a). The gap in the presented map is partly related to lack of RES-data (the area south of K10 above the trough to- wards Kötlujökull), but for the main part of the area surrounding K8, K9, K16 and K17 the tephra layer is not observed in the RES-data. At the boundary of the area where the 1918 tephra layer is observed, north of these cauldrons, the layer dips towards the glacier bed and can be traced until it is 30–100 m above the bed. It is therefore likely that for a large proportion of the area around these cauldrons, where the tephra layer is not seen in the RES-data, the 1918 tephra layer has already reached the glacier bed, due to geothermal ac- tivity and relatively shallow ice. It likely also plays a role that the 1918 eruption took place in this area (Gudmundsson et al., 2021) resulting in even thinner ice right after the eruption. Geothermal activity has 60 JÖKULL No. 71, 2021
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.