Jökull


Jökull - 01.01.2021, Síða 62

Jökull - 01.01.2021, Síða 62
Magnússon et al. is much less when compared with unpublished water divides made by IES-glaciology group, using the old bedrock DEM (Figure 2b) and the lidar surface DEM from 2010 (Jóhannesson et al., 2013). The DEM from 2010 both resembles more the 2019 glacier surface and is much more accurate than the surface DEM used in Björnsson et al. (2000), which was based on mea- surements in 1991. The known geothermally-sustained cauldrons are all within the drainage basins of the rivers Markarfljót, Jökulsá á Sólheimasandi or the rivers draining from Kötlujökull, except K12, which drains to river Leirá draining from northeast Mýrdalsjökull. All cauldron locations fall within the same drainage basins for both the previous (Björnsson et al., 2000 and the unpub- lished one using the 2010 lidar survey) and the new delineation, with the exception of K19. This cauldron now falls within the drainage basin of the river Jök- ulsá á Sólheimasandi but had previously fallen within the Kötlujökull drainage basin in previous estimates of the water divides. It should be noted, however, that the water divides at this location are very sensitive to errors in input data and the assumptions made when estimating the water potential. Hence it is quite uncer- tain to which drainage basin K19 belongs. The same applies to K5 and K6 as the estimated drainage route from these cauldrons passes below K19. However, it is fairly certain to which drainage basins all the other cauldrons belong. The derived water potential has many local min- ima, which can be viewed as puddles in the poten- tial, facilitating water accumulation at the bed. These puddles are typically found beneath the geothermally sustained cauldrons (Figure 7b). It should however be noted that potential puddles are also found outside known cauldron locations. Beneath some of the caul- drons, known to release water in jökulhlaups, either no or only small and shallow potential puddles are de- rived. This even applies for cauldrons where the bed has been obtained from 3D migrated RES-data, in- cluding cauldrons K16, K9 and K11 (the applied sur- face filtering mentioned above only slightly reduces the size and the depth of the potential puddles). K9 and K11 are located above steep beds, which almost evens out the effects of adverse surface slope out of the cauldron despite surface slope, having 10-fold stronger influence on the potential gradient (∇ϕ) than the bed slope. In the case of K16 it did not form a closed surface depression in September 2019, causing the absence of a potential puddle. Comparison be- tween DGNSS data obtained during the RES-survey in May 2019 and the September surface DEM does however show that water was released from beneath K16 during the summer, causing up to 10 m lowering in the cauldron centre, despite the lack of a potential puddle. This highlights the limitation of using Eq. 1 to locate potential sources of jökulhlaups. These lim- itations should be studied further by comparing caul- dron activity and how the estimated water potential varies with time, both seasonally and over longer time scales, using various available surface DEMs obtained since 2010, as well as the new bedrock DEM. Tephra layers The maps of ice thickness in 2016 above two tephra layers (Figure 8) observed at depth within the caldera should also be considered as one of the main results of this study. The older tephra layer is only observed in the northern part of the caldera, within the thick- est part of the glacier and was found at 390–600 m depth in 2016. The younger layer at shallower depth is tephra that fell on the glacier surface during the 1918 eruption (Brandt et al., 2006) and is still stored in the ice within most of the caldera. The largest exception is the southeast part of the caldera (Figure 8a). The gap in the presented map is partly related to lack of RES-data (the area south of K10 above the trough to- wards Kötlujökull), but for the main part of the area surrounding K8, K9, K16 and K17 the tephra layer is not observed in the RES-data. At the boundary of the area where the 1918 tephra layer is observed, north of these cauldrons, the layer dips towards the glacier bed and can be traced until it is 30–100 m above the bed. It is therefore likely that for a large proportion of the area around these cauldrons, where the tephra layer is not seen in the RES-data, the 1918 tephra layer has already reached the glacier bed, due to geothermal ac- tivity and relatively shallow ice. It likely also plays a role that the 1918 eruption took place in this area (Gudmundsson et al., 2021) resulting in even thinner ice right after the eruption. Geothermal activity has 60 JÖKULL No. 71, 2021
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.