Jökull


Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 104

Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 104
Guðrún Larsen og Þórdís Högnadóttir Ljósmyndin á 5. mynd (a) var tekin ofan Víkur. Hún sýnir ljósan rísandi gosmökk í fjarska og leggur hann austur undan vindi. Margir snjóskaflar eða blett- ir eru í efstu brúnum Höttu sem er annars dökk að sjá. Ljósmyndin á 5. mynd (b) (önnur svipuð mynd er ekki birt hér) var tekin uppi á Höttu, þar sem jökullinn blas- ir við. Hún sýnir hvar mökkurinn kemur upp og einnig að hann kemur upp á tveim stöðum með nokkru milli- bili, e.t.v. um 1 km. Stærri mökkinn leggur austur. Tveir aðgreindir mekkir sáust fyrst frá Vík 20. októ- ber. Daginn eftir sást ekki til jökuls og 22. október féll aska sem styður að myndirnar hafi verið teknar fyrir þann tíma, líklega 20. október, borið saman við eftir- farandi lýsingu frá 20. október: „Mestur er mökkurinn um tíma eftir hádegi. Er hann þá afar svartur, en verð- ur lítill eftir kl. 2 e.h. Eftir kl. 4 sér sem ekkert til hans vegna þoku ... Í morgun og dag sést greinilega, að gosið kemur aðallega upp í tveim stöðum. Mekkirnir eru tveir, og má sjá í milli þeirra, þegar þeir eru ekki því þykkri, en þeir renna saman í eitt er þeir hækka. Er annar mökkurinn austar, en hinn vestar, og er sá jafnan lægri og legst niður með köflum ... En svo virð- ist, sem uppgönguaugun séu allmörg í hvorum stað.“ (Guðgeir Jóhannsson 1919, 12). Af frásögninni mætti álykta að þessi ljósmynd hafi verið tekin 20. október milli klukkan 14 og 16 þegar mökkurinn var lítill. Mið á gosmekki frá 12. og 20. október 1918 (6. mynd) benda til upptaka austanvert við svæðið sem talið hefur verið gosstöðvar Kötlu 1918 (Helgi Björns- son o.fl., 2000; Magnús T. Guðmundsson og Þórdís Högnadóttir 2001). Á mynd 5a, sem tekin er norðan Víkur, ber Gæsatinda í jökulinn. Á mynd 5b, sem tek- in er uppi á Höttu, er Arnarstakkur fyrir miðri mynd og greina má Gæsatinda, Ögmundarhöfuð og Sandár- höfuð ef grannt er skoðað (og myndin prentast vel). Myndir teknar 22. og/eða 24. október? Ljósmyndirnar á 7. og 8. mynd sýna dökkt þykkni yfir Höttu. Þær voru ekki teknar á sama stað, önnur norð- an við Vík en hin var tekin austar, e.t.v. austan við Vík. Þær gætu hafa verið teknar á sama deginum – en þó er hængur á. Hatta er alsvört af ösku á 8. mynd en á 7. mynd sjást nokkrir hvítir skaflar í efstu brúnum. Sjónarhornið er ekki það sama (ljósmyndin á 7. mynd er tekin mun austar) og ef til vill sá ekki til skaflanna þar sem 8. mynd var tekin. Mökkurinn er að leggj- ast yfir, það sér undir hann á 8. mynd. Þessar myndir gætu verið teknar síðdegis 22. október eða að morgni 24. október áður en syrti að með gjóskufalli. 6. mynd. Mið á gosmekki á myndum 3 (rauðblá lína), 5a (gulrauð lína) og 5b (rauðar línur). Milli vestari og eystri makkarins á mynd 5b er um 1 km. Miðin segja ekkert um hversu norðarlega upptökin voru. – Sights from three locations on the eruption columns on Figures 3 (purple line), 5a (orange line) and 5b (two red lines). The columns on Figure 5b are spaced about 1 km apart. It is not possible to determine from these photographs alone how far to the north of the caldera rim the craters were located. 102 JÖKULL No. 71, 2021
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.