Jökull


Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 45

Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 45
Bedrock and tephra layer topography within the Katla caldera plane and threatening the bridge across the river, and Múlakvísl, 9 July 2011, washing away the bridge over the river (Guðmundsson and Högnadóttir, 2011; Jóns- son and Þórarinsdóttir, 2011; Jóhannesson, 2012). These jökulhlaups are all thought to have been associ- ated with sudden energy release at the bed, from shal- low magmatic intrusions within the bedrock, due to minor subglacial eruptions or via hydrothermal pro- cesses. Gudmundsson et al. (2007) associated the 1999 event with a small eruption at the glacier base given the short estimated time of melting at the bed (hours or days). Chemical analysis, however, indi- cated that magma had not been in direct contact with the glacier ice or the subglacial water released in the 2011 event (Galeczka et al. 2014). Study on the re- lated seismicity (Sgattoni et al., 2019) was, however, not conclusive in regard to whether magmatic or hy- drothermal processes produced the melt released dur- ing these three events. The jökulhlaups in 1955, 1999 and 2011 were sudden and unforeseen. Following the 2011 jökul- hlaup, attempts were made to monitor the cauldrons by surveying RES-profiles with low frequency radar (5 MHz) to look for signs of water accumulation. This was done simultaneously with the ground DGNSS surface elevation profiling. RES-profiling across the Mýrdalsjökull cauldrons has continued, following the same track as accurately as possible, once or twice ev- ery year since May 2012 looking for signs of signifi- cant water accumulation as temporally elevated reflec- tions beneath the cauldrons (Magnússon et al., 2017). Similar RES-monitoring has also been successfully adopted for the Eastern Skaftá cauldron in Western Vatnajökull since 2014 (Magnússon et al., 2021). In 2016, the monitoring on Mýrdalsjökull initiated with a support from the Icelandic Road Administration Re- search Fund, developed into the research project Katla Kalda, supported by Rannís via the Icelandic Re- search Fund. The basic objective of the Katla Kalda project is to improve understanding of the collection and drainage of water from subglacial geothermal ar- eas. To achieve this, the repeated RES-survey, ini- tiated in 2012, was continued and expanded. High resolution (sub-meter) optical satellite images (Pléi- ades) have been repeatedly acquired for the purpose of producing surface DEMs and detecting surface ele- vation changes within the cauldrons. Surface changes of Mýrdalsjökull in the past decades have also been studied (Belart et al., 2020). Continuously recording GNSS instruments were deployed in various ice caul- drons to obtain records of jökulhlaup timing, dura- tion and surface subsidence. Conductivity variation in the rivers draining these jökulhlaups was also studied (Einarsson, 2019). An automatic weather station (to estimate the surface energy balance) has been oper- ated during summers and information on surface melt- ing as well as motion has been obtained by deploying mass balance stakes in and around ice cauldrons in spring and revisiting them in the autumn. Finally, high Figure 2. a) The location of RES-data used in the pre-existing bedrock DEM (b) of our study area (Björns- son et al., 2000, with further unpublished improvements, by the IES-glaciology group, for limited area based RES-profile and point survey in 2000–2003). c) The location of RES-data used to create the new bedrock DEM (d) presented here. The white dotted line in d) indicates which part of the bedrock DEM is revised here. The background shaded relief images in a and c show the glacier surface in 2010 (Jóhannesson et al., 2013) and the red hachured polygon indicates the rim of the Katla caldera (Björnsson et al., 2000). The cyan lines in a–d show glacier margin and nunataks in 2010. e) An example of a 2D migrated RES-profile, measured in 2016, from A to B (locations shown in c). Red lines indicate traced bedrock, yellow dotted lines the traced 1918 tephra layer. – a) Lega íssjármælilína (að mestu mældar 1991) sem eldra botnkort (b) byggir á. c) Lega mælilína til grundvallar þess korts sem hér er birt (d). Svæðið utan hvítu punktalínunnar er óbreytt frá eldra korti. Myndir a og c sýna yfirborð jökulssins (skuggamynd og hæðarlínur) og útmörk (blágrænar línur) sumarið 2010. Rauð hökuð lína á a–d, sýnir brún Kötluöskjunnar. e) Dæmi um íssjársnið með tvívíðri staðsetningarleiðréttingu endurkastsflata (e. migration), mælt vorið 2016 frá A til B (staðsetning sýnd á c). Rauðar línur sýna rakin botnendurköst en gula punktalínan endurköst frá gjóskulaginu sem féll á jökulinn í gosinu 1918. JÖKULL No. 71, 2021 43
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.