Jökull


Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 59

Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 59
Bedrock and tephra layer topography within the Katla caldera lighted by the new bedrock DEM. Topographic fea- tures such as rows of peaks with north-north-westerly and northerly directions were visible in the old DEM (Figure 2b). These features, which may be formed during fissure eruptions within the caldera are re- vealed in more detail in the new DEM (Figure 9). Five ice cauldrons are clustered along one of these lines. The caldera rim has approximately elliptical form with its major axis aligned from south-east to north-west splitting the caldera into the north-eastern and the south-western halves. The more rugged and elevated terrain in the south-western half, compared with the substantially deeper north-eastern half, was attributed to higher eruption rate, since the volcano became ice covered (Björnsson et al., 2000). These topographic characteristics, now even more clearly defined by the new bedrock DEM, also raise the ques- tion whether the Katla caldera is a single caldera for- mation or if smaller caldera formations exist within the main caldera. The most conspicuous candidate is a large depression defined by the main north caldera rim and the steep mountainside with up to 200 m topographic relief that is aligned east-south-east and crosses the centre of the main caldera. The sug- gested sub-caldera, outlined in Figure 9, has an area of ∼45 km2, corresponding to almost half the main caldera area. If we assume this sub-caldera was formed during a caldera collapse event (or repeated events) overprinting the large main caldera the vol- ume of the sub-caldera formation can be estimated by studying how much the mean elevation of the sub- caldera floor (∼820 m asl) differ from the mean eleva- tion of the main caldera floor when the suggested sub- caldera is excluded (∼930 m asl). This correspond to a volume of 5 km3. The suggested sub-caldera for- mation is situated above the Katla magma chamber as inferred from seismic undershooting (Guðmunds- son et al., 1994). Another possible sub-caldera forma- tion is ∼5 km2 depression between K6, K7 and K19 slightly south of the caldera centre (Figure 9). It is ∼250 m deep relative to its surroundings and is close to a suggested location of the 1755 Katla eruption site (Björnsson et al., 2000). Thirteen out of the 20 estab- lished ice cauldron locations are close to the rims of these two suggested caldera formations. The new bedrock DEM also reveals some pre- viously unknown topographic features. The most prominent of those are sharp depressions near Goðabunga at the west-rim of the caldera (area out- lined with dashed white line in Figure 9). The de- pressions are up to 250 m deep and partly surrounded with 100–200 m high cliff faces. These structures, which do not align with likely glacier motion along the glacier surface slope, do not resemble features carved by glacier erosion. It is more likely that they are either a complex set of ridges formed by eruptions beneath the glacier or collapse structures. To better understand the nature of these features a denser RES- survey of this area is required for further improving the bedrock DEM of this area, ideally with 3D migra- tion since these steep wall structures are hard to map accurately from 2D migrated RES-data. An example of topographic mapping of similar structures is shown in Figure 10 where 3D migration reveals a ∼200 m high cliff face of a mountain east of K9. This cliff is not formed by glacier erosion since it opposes the ice flow from a higher part of the glacier south-west of the mountain. This mountain, which is the most promi- nent feature in a previously mentioned row of peaks (Figure 9) is likely formed by an eruption and further carved by ice-volcano interactions. This area was ini- tially surveyed with dense profiling allowing 3D mi- gration as it was assumed to be likely location of the 1918 eruption. However, recent work (Gudmundsson et al., 2021; Larsen and Högnadóttir, 2021) locates the main eruption site of 1918 to be ∼1 km east of this area, which was densely surveyed with RES in May 2021 (see Addendum). DEMs from 3D versus 2D migrated RES-data The DEMs obtained from 3D migrated RES-data highlights the limitation of 2D migrated data in areas of steep and rugged bedrock topography. Such a com- parison is given in Figure 5 showing the difference be- tween results from 2D migrated RES-survey carried out in the spring 2016 around K6 and from 3D mi- grated survey carried out in spring and autumn 2017. The 2D migrated bed traces are on average ∼10 m higher, with ∼20 m standard deviation of the eleva- tion difference, when compared with the 3D migrated DEM (Figure 5c). Similarly, when a bedrock DEM JÖKULL No. 71, 2021 57
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.