Jökull


Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 34

Jökull - 01.01.2021, Blaðsíða 34
Gudmundsson et al. ison only for isopachs in the range 1–20 cm, but they indicate that Katla 1918 may be slightly larger than Katla 1625, and considerably larger than the layers from 1262 and 1721. For comparison, the tephra layer from Eyjafjallajökull in 2010 (bulk volume 0.27 km3) is also shown (Gudmundsson, et al., 2012). This in- dicates that the Katla 1918 layer was about four times more voluminous than Eyjafjallajökull in 2010 and it had almost five times the bulk volume of the Hekla 1947 tephra layer (0.21 km3, Thorarinsson, 1968). This confirms that Katla 1918 is the largest explo- sive eruption in Iceland since the rhyolitic Askja 1875 eruption (Carey et al., 2009). The results indicate that about half of the airborne tephra was deposited on Mýrdalsjökull. It is likely that for the weaker eruptions of Katla, e.g. the erup- tions in the 19th century (Thorarinsson, 1975), a rela- tively minor proportion of the tephra erupted was de- posited outside the ice cap. The large thickness of tephra on Mýrdalsjökull is not surprising, given the large proximal thicknesses observed in recent eruptions in Grímsvötn and Eyja- fjallajökull. In the eruption in Grímsvötn in 2004 (Jude-Eton et al., 2012; Oddsson et al., 2012) where the bulk volume of tephra was only 0.02 km3, prox- imal thickness was 7–8 m, and in the eruption in Eyjafjallajökull in 2010 (Gudmundsson et al., 2012, bulk tephra volume 0.27 km3), the maximum proxi- mal thickness was about 30 m. The Katla 1918 erup- tion lasted 23 days with varying activity at the vents, and pervasive magma-water interaction. The disper- sive power of the weaker phases of the eruption is ex- pected to have been low, with most of the tephra de- posited not far from the vents, contributing to thick proximal, predominantly phreatomagmatic deposits. It is likely that this also holds for several of the pre- vious Katla eruptions considered by Óladóttir et al. (2018) and Schmith et al. (2018). The assessments made here of stretching and thin- ning of tephra layers exposed in the lower half of the ablation areas of glaciers may prove useful for es- timating the original thickness of older, ice-covered tephra layers. This may for instance apply in Vatna- jökull, where several tens of tephra layers from the last eight centuries are exposed in the outlet glaciers (Larsen et al., 1998) and ice core drilling has con- firmed how tephra layers are preserved in the accu- mulation areas (Steinþórsson, 1977). CONCLUSIONS A first comprehensive isopach map of the tephra layer formed in the eruption of Katla in 1918 is presented, based on sampling spanning almost eight decades. The key findings are: 1. The volume of airborne tephra erupted is estimated as 0.95±0.25 km3, indicating that Katla 1918 is the most voluminous explosive eruption in Iceland since the rhyolitic eruption of Askja in 1875. 2. Tephra near the vents in the easternmost part of the Katla caldera was 20–30 m thick, and the tephra ex- ceeded 1 m thickness over large parts of the 100 km2, ice-filled caldera. 3. About 50% of the tephra fell within Mýrdalsjökull ice cap. Most of the tephra fell on land; only about 10% fell into the ocean. 4. The tephra fall is mostly fine-grained, consistent with phreatomagmatic fragmentation being dominant for long periods during the eruption. A substantial part of the erupted material was water -transported. This material is not considered here. Hence, the re- sults do not provide and estimate of the total magma erupted. Acknowledgements MHJ acknowledges an EU Marie Skłodowska-Curie fellowship in 2016–2018. The work of JG was sup- ported by an Icelandic Research Fund, Landsvirkjun and Fræðslusjóður Suðurlands, and that of TJ by the GOSVÁ program on volcanic hazard assessment in Iceland. The field effort in 2018 was supported by the Chief of Police in South Iceland, (Lögreglustjór- inn á Suðurlandi) and the Icelandic Road Authority (Vegagerðin). Joaquin Beloz at the Icelandic Geodetic Survey gave us access to the oblique air photos from 1937. MTG and ÞH acknowledge support from the University of Iceland Research Fund. Finally we also would like to thank Olgeir Sigmarsson and our many colleagues and friends that have throughout the years given a hand in the fieldwork. Constructive reviews 32 JÖKULL No. 71, 2021
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.