Jökull


Jökull - 01.01.2021, Síða 34

Jökull - 01.01.2021, Síða 34
Gudmundsson et al. ison only for isopachs in the range 1–20 cm, but they indicate that Katla 1918 may be slightly larger than Katla 1625, and considerably larger than the layers from 1262 and 1721. For comparison, the tephra layer from Eyjafjallajökull in 2010 (bulk volume 0.27 km3) is also shown (Gudmundsson, et al., 2012). This in- dicates that the Katla 1918 layer was about four times more voluminous than Eyjafjallajökull in 2010 and it had almost five times the bulk volume of the Hekla 1947 tephra layer (0.21 km3, Thorarinsson, 1968). This confirms that Katla 1918 is the largest explo- sive eruption in Iceland since the rhyolitic Askja 1875 eruption (Carey et al., 2009). The results indicate that about half of the airborne tephra was deposited on Mýrdalsjökull. It is likely that for the weaker eruptions of Katla, e.g. the erup- tions in the 19th century (Thorarinsson, 1975), a rela- tively minor proportion of the tephra erupted was de- posited outside the ice cap. The large thickness of tephra on Mýrdalsjökull is not surprising, given the large proximal thicknesses observed in recent eruptions in Grímsvötn and Eyja- fjallajökull. In the eruption in Grímsvötn in 2004 (Jude-Eton et al., 2012; Oddsson et al., 2012) where the bulk volume of tephra was only 0.02 km3, prox- imal thickness was 7–8 m, and in the eruption in Eyjafjallajökull in 2010 (Gudmundsson et al., 2012, bulk tephra volume 0.27 km3), the maximum proxi- mal thickness was about 30 m. The Katla 1918 erup- tion lasted 23 days with varying activity at the vents, and pervasive magma-water interaction. The disper- sive power of the weaker phases of the eruption is ex- pected to have been low, with most of the tephra de- posited not far from the vents, contributing to thick proximal, predominantly phreatomagmatic deposits. It is likely that this also holds for several of the pre- vious Katla eruptions considered by Óladóttir et al. (2018) and Schmith et al. (2018). The assessments made here of stretching and thin- ning of tephra layers exposed in the lower half of the ablation areas of glaciers may prove useful for es- timating the original thickness of older, ice-covered tephra layers. This may for instance apply in Vatna- jökull, where several tens of tephra layers from the last eight centuries are exposed in the outlet glaciers (Larsen et al., 1998) and ice core drilling has con- firmed how tephra layers are preserved in the accu- mulation areas (Steinþórsson, 1977). CONCLUSIONS A first comprehensive isopach map of the tephra layer formed in the eruption of Katla in 1918 is presented, based on sampling spanning almost eight decades. The key findings are: 1. The volume of airborne tephra erupted is estimated as 0.95±0.25 km3, indicating that Katla 1918 is the most voluminous explosive eruption in Iceland since the rhyolitic eruption of Askja in 1875. 2. Tephra near the vents in the easternmost part of the Katla caldera was 20–30 m thick, and the tephra ex- ceeded 1 m thickness over large parts of the 100 km2, ice-filled caldera. 3. About 50% of the tephra fell within Mýrdalsjökull ice cap. Most of the tephra fell on land; only about 10% fell into the ocean. 4. The tephra fall is mostly fine-grained, consistent with phreatomagmatic fragmentation being dominant for long periods during the eruption. A substantial part of the erupted material was water -transported. This material is not considered here. Hence, the re- sults do not provide and estimate of the total magma erupted. Acknowledgements MHJ acknowledges an EU Marie Skłodowska-Curie fellowship in 2016–2018. The work of JG was sup- ported by an Icelandic Research Fund, Landsvirkjun and Fræðslusjóður Suðurlands, and that of TJ by the GOSVÁ program on volcanic hazard assessment in Iceland. The field effort in 2018 was supported by the Chief of Police in South Iceland, (Lögreglustjór- inn á Suðurlandi) and the Icelandic Road Authority (Vegagerðin). Joaquin Beloz at the Icelandic Geodetic Survey gave us access to the oblique air photos from 1937. MTG and ÞH acknowledge support from the University of Iceland Research Fund. Finally we also would like to thank Olgeir Sigmarsson and our many colleagues and friends that have throughout the years given a hand in the fieldwork. Constructive reviews 32 JÖKULL No. 71, 2021
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.