Úrval - 01.06.1955, Page 61

SÝNISKAFLAR ÚR „ESSAIS"
59
sem guð. Fílotas sneiddi
skemmtilega að honum í svari
sínu. Hann hafði glaðst skrif-
lega með honum yfir véfrétt
Júpiter Hammons, sem skipað
hafði honum sess meðal guð-
anna: „Þín vegna gleðst ég; en
það er ekki hægt annað en vor-
kenna því fólki, sem þarf að
umgangast og hlýða manni, er
ekki lætur sér nægja takmörk
mannlegs eðlis, heldur þráir að
komast lengra.“
Hin æðsta fullkomnun, sem
er líkt og guðlegrar ættar, er
hæfileikinn til að fá eitthvað út
úr lífinu á skynsamlegan hátt.
Vér sækjumst eftir öðrum kjör-
um, af því að vér skiljum ekki
kosti þeirra, sem vér búum við,
og vér svíkjum vort eigið eðli,
af því að vér vitum ekki hvert
hið sanna ástand þess er. Þess-
vegna getum vér hreykt oss upp
á stilkur eins og oss lystir; því
að jafnvel á stiklum verðum
vér að ganga á fótum vorum,
<og jafnvel í hæsta hásæti heims-
ins sitjum vér eftir sem áður
á rassinum. Hin fegurstu lífs-
form eru að mínu áliti þau, sem
halda sér við jörðina og hafa
hið sammannlega að fyrir-
mynd, en án kraftaverka, án
þess að hefja sig yfir fyrir-
myndina. Aldrað fólk á þó af
eðlisnauðsyn kröfu á mildari
meðferð. Vér skulum því fela
það á vald þeim guði*, sem er
verndarengill heilbrigði og
* Appolon.
vizJciij vel að merkja þegar
hann er kátur og geðgóður.
Um fegurð.
Fegurð verður aldrei nóg-
samlega lofuð í mannlegu sam-
félagi; hún er hið ágætasta
tæki til að skapa velvild milli
manna. Enginn er þvílíkur
þurs, að hinn unaðslegi þokki
hennar láti hann með öllu
ósnortinn. Líkaminn gegnir
miklu hlutverki í lífi voru;
þessvegna veitum vér gerð hans
og lögun verðskuldaða athygli.
Þeir, sem greina vilja sundur
sál og líkama og draga skil á
milli þeirra, fara rangt að; sál-
in og líkaminn eiga einmitt að
mynda samstæðu og sameinast;
sálin má ekki draga sig í hlé,
lifa út af fyrir sig, fyrirlíta
og svíkja líkamann (en það gæti
hún aðeins gert með töfrabrögð-
um), hún verður að sameinast
honum aftur, faðma hann og
þrá, hjálpa honum og gæta
hans, gefa honum holl ráð,
koma honum á réttan kjöl, þeg-
ar hann lendir á villigötum, í
stuttu máli: hún verður að gift-
ast honum og þjóna honum sem
sönn eiginkona, svo að starf
beggja þjóni sama markmiði,
en togist ekki á . . .
Sókrates var hin sanna ímynd
allra dyggða. Hvað mig tekur
það sárt, að örlögin, að því er
sagan hermir, skyldu gefa hon-
um líkama, sem gjörsneyddur
var fegurð og yndisþokka og
í æpandi mótsögn við hina göf-