Úrval - 01.06.1955, Qupperneq 69

HVER ER REYNSLAN AF SÆÐINGU KVENNA ?
67
barn, biðja þær næstum alltaf
um, að sæðisgjafinn verði sá
sami og í fyrsta skiptið. „Við
erum svo ánægð með barnið sem
við eigum, að við viljum að
næsta barn líkist því.“ segja
þær. Læknirinn verður við þess-
um óskum alltaf þegar hægt er.
Athyglisverðasta nýjungin á
sviði sæðingar er ef til vill sú,
að nú er farið að nota fryst
sæði. Dýrasæði hefur verið
geymt fryst í meira en ár án
þess það glataði lífsmætti sínum.
Tveir læknar í Bandaríkjunum
hafa nú, í samvinnu við háskóla,
notað fryst mannssæði til getn-
aðar í þrem tilfellum og eignuð-
ust allar konurnar heilbrigð
börn. Með þessari aðferð opnast
möguleiki til að koma á fót
„sæðisbanka" á sama hátt og
blóðbönkum, sem nú eru algeng-
ir. Ætti þaðan að vera hægt að
fá vandlega flokkað sæði með
tilliti til blóðflokks og annarra
sérkenna.
Annar merkilegur möguleiki
skapast við það að hægt er að
geyma sæði fryst. Þúsundir
karlmanna geta aldrei orðið feð-
ur af því að tala lifandi fruma
í sæði þeirra er of lág. Bent
hefur verið á þann möguleika,
að sæði sé safnað frá slíkum
mönnum á löngum tíma, lifandi
sæðisfrumur skildar frá og þær
geymdar frystar þangað til
safnast hefur nægilegt magn til
þess að koma af stað getnaði
með sæðingu. Þannig gætu karl-
menn, sem áður gátu ekki getið
börn, orðið feður.
Ekki verður fram hjá því
siglt, að ýmis vandamál komi
upp 1 sambandi við sæðingu.
Hugsanlegt er t.d., að því meir
sem sæðingin verður tíðkuð, því
oftar verði hætta á, að hálf-
systkini giftist án þess að vita
um skyldleikann. Brezkum
læknum hefur verið þetta á-
hyggjuefni og hafa þeir sett
þau takmörk, að enginn sæðis-
gjafi megi gefa sæði til getn-
aðar fleiri barna en 100. Ame-
rískir læknar telja ekki hættu
á ferðum í þessu efni. Hættan
er ekki meiri en þegar um fóst-
urbörn er að ræða, segja þeir.
Auk þess mundi ekki hætta
stafa af slíkum skyldleika-
hjónaböndum, ef ættir beggja
væru lausar við erfðagalla.
Það eru einnig siðgæðislegar,
lögfræðilegar og trúarlegar
hliðar á þessum málum. Eru
þessi börn skilgetin? Eða eru
þau ávöxtur hórdóms, í fram-
kvæmdinni að minnsta kosti,
þar sem þau eru tilkomin fyrir
getnað utan hjónabands?
Njóta þau fullra erfðaréttinda ?
Fram til þessa hafa úrskurð-
ar dómstóla um þessi atriði
ekki verið samhljóða. I tveim
málum — öðru í Englandi og
hinu í Kanada — féllu úrskurð-
ir dómara á þá leið, að börn-
in væru ekki skilgetin. I þriðja
málinu — skilnaðarmáli fyrir
yfirrétti New Yorkfylkis —
vildi konan fá sér dæmdan um-