Úrval - 01.06.1955, Page 84

TÍRVAL
352
Ári seinns. kom hirðinginn aft-
ur til að svipast um eftir bróð-
ur sínum. Kom þá í ljós, að
bræðurnir höfðu mælt sér mót
í Kabul, en þeim hafði láðst að
ákveða hvaða ár þeir skyldu
hittast!
Óákveðnar tímaákvarðanir
svo sem ,,andartak“, stundar-
korn“, „seinna“, „langur tími“,
„óratími“, „ár og dagar“ o. s.
frv. eru ekki eins óákveðnar og
virðast kann. Ameríkumaður,
sem unnið hefur hálft ár á
skrifstofu með öðrum manni,
getur venjulega sagt svo að
varla skeikar meira en fimm
mínútum, hvenær hann muni
koma aftur þegar hann segir:
„Ég ætla að skreppa frá stund-
arkorn.“ Lesandi sem hefur
áhuga á þessum málum, getur
sér til gamans velt fyrir sér
stundarkorn með hve undur-
samlegu móti menningin lætur
okkur í té tæki til þess að tína
aftur til það sem óþarft er og
ósagt látið þegar setning eins
og þessi er sögð. Fullum stöf-
um gæti þessi setning verið
eitthvað á þessa leið: „Ég ætla
að skreppa niður í bæ til að
hitta N.N. og ræða við hann
um tiltekið mál, en ég veit ekki
hve tafsöm umferðin er eða
hve lengi ég verð að finna stæði
fyrir bílinn, né heldur hvernig
N.N. verður viðskiptis í dag, en
þegar á allt er litið, má reikna
með að ég verði burtu í klukku-
tíma, en spyrji einhver um
■mig, er samt réttara að segja,
að ekki sé víst hve lengi ég
verð burtu; í öilu falli býst ég
þó við að vera kominn fyrir
klukkan fjögur.“
Fæstir gera sér grein fyrir
hve mjög þeir fylla sjálfir í
eyðurnar, þegar um er að ræða
skilaboð eins og þessi. Pers-
neskur vinur minn, sem settist
að í Bandaríkjunum var í
fyrstu oft sár og undrandi.
Menn, sem hann kynntist og
honum geðjaðist vel að, sögðu
alltaf við hann að skilnaði:
„Ég sé yður seinna.“ Hann
kvartaði sáran undan þessu:
„Ég bjóst sífellt við að sjá þá
aftur, en þetta ,,seinna“ kom
aldrei.“ Um okkur má raunar
segja svipað: okkur gremst
þegar Mexíkórnaður getur ekki
sagt okkur nákvæmlega hvað
hann á við þegar hann segir
manjana (á morgun eða bráð-
um).
Þáttur mannfræðingsins í því
að búa menn undir þjónustu í
framandi löndum er í því fólg-
inn að opna augu þeirra og
gera þá næma fyrir hinu óræða
í hegðun mannanna —• raddblæ,
látbragði, viðhorfi þeirra til
rúms og tíma. Einmitt þetta á
svo oft ríkan þátt í að stofna
til árekstra og vekja andúð hjá
fólki, sem býr við annarskon-
ar menningu. Framfarir hafa
orðið 1 þessum þætti mannfræð-
innar, en þær hafa jafnframt
sýnt okkur hve margt er enn
á huldu í hegðun mannanna.