Læknablaðið : fylgirit - 05.01.2015, Qupperneq 17

X V I I V Í S I N D A R Á Ð S T E F N A H Í
F Y L G I R I T 8 2
LÆKNAblaðið/Fylgirit 82 2015/101 17
E 27 Enduraðgerðir vegna blæðinga eftir kransæðahjáveituaðgerðir
á Íslandi 2006-2012
Steinþór Árni Marteinsson1, Helga Rún Garðarsdóttir1, Sveinn Guðmundsson2,
Arnar Geirsson3, Kári Hreinsson4, Tómas Guðbjartsson1,3
1Læknadeild Háskóla Íslands, 2Blóðbanka, 3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala,
4svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala
sam18@hi.is
Inngangur: Eftir kransæðahjáveituaðgerð getur þurft að grípa til
enduraðgerðar til að stöðva blæðingu. Langtíma afdrif þessar sjúklinga
eru lítið rannsökuð. Tilgangur rannsóknarinnar var að rannsaka tíðni
enduraðgerða vegna blæðinga á Íslandi, skilgreina áhættuþætti og
kanna langtímalifun sjúklinga.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum sjúklingum
sem gengust undir kransæðahjáveituaðgerð á Landspítala 2006-2012.
Sjúklingar sem gengust undir enduraðgerð voru bornir saman við þá
sem ekki þurftu enduraðgerð. Upplýsingar fengust úr sjúkraskrám.
Úr rafrænni skrá Blóðbanka fengust upplýsingar um gjöf blóðhluta
í og eftir aðgerð. Lifun var áætluð með aðferð Kaplan-Meier og for-
spárþættir enduraðgerða með lógistískri aðhvarfsgreiningu. Miðgildi
eftirfylgdar var 45 mánuðir og miðaðist eftirfylgd við 1. apríl 2013.
Niðurstöður: Eftir 62 af 940 aðgerðum (6,6%) var gerð enduraðgerð
vegna blæðingar. Í enduraðgerðarhópi tóku 62,9% sjúklinga acetýlsali-
cylsýru en 49,9% í viðmiðunarhópi (p=0,06). Aðgerðatengdir þættir,
m.a. aðgerðartími, voru sambærilegir í báðum hópum. Meðalblæðing
<24 klst. frá aðgerð var rúmlega helmingi meiri í enduraðgerðarhópi
(1919 ml á móti 857 ml, p<0,001) og þeim voru gefnar þrefalt fleiri ein-
ingar af rauðkornaþykkni. Ekki reyndist marktækur munur á legutíma
eða heildartíðni alvarlegra fylgikvilla. Dánartíðni <30 daga var 4,8%
eftir enduraðgerð og 1,9% í viðmiðunarhópi (p=0,14). Þriggja ára lifun í
hópunum var einnig sambærileg (89,5% sbr. 95,5%, p=0,29). Karlar voru
í aukinni áhættu á enduraðgerð skv. fjölbreytugreiningu.
Ályktanir: Tíðni enduraðgerða var 6,6% sem er í hærra lagi borið
saman við flestar erlendar rannsóknir. Þessi sjúklingar þurfa oftar blóð-
hlutagjafir, en legutími, 30 daga dánarhlutfall og langtímalifun voru
sambærileg í báðum hópum. Sjúklingum virðist því vegna vel lifi þeir
af enduraðgerðina.
E 28 Samanburður á lifun sjúklinga eftir ósæðarlokuskipti og
Íslendinga af sama aldri og kyni
Sindri Aron Viktorsson1, Daði Helgason2, Thor Aspelund2, Andri Wilberg Orrason2,
Arnar Geirsson1,2, Tómas Guðbjartsson1,2
1Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 2Læknadeild Háskóla Íslandsl
sindriav@landspitali.is
Inngangur: Ósæðarlokuskipti er önnur algengasta opna hjartaaðgerðin
á Íslandi og er oftast gerð vegna þrengsla í lokunni. Upplýsingar um
langtímaafdrif þessara sjúklinga hefur vantað hér á landi. Með upp-
lýsingum úr miðlægum gagnagrunnum var borin saman langtíma lifun
sjúklinga sem gengust undir ósæðarlokuskipti vegna ósæðarþrengsla
við Íslendinga af sama aldri og kyni.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin náði til 366 sjúklinga (meðal-
aldur 70,1 ár, 62,8% karlar) sem gengust undir ósæðarlokuskipti vegna
ósæðarlokuþrengsla á Landspítala 2002-2011. Lífræn loka var notuð hjá
298 sjúklingum (81,4%) og gerviloka hjá 68 (18,6%). Kransæðahjáveita
var framkvæmd samhliða í 54,0% tilfella. Lifun sjúklinga var metin
og borin saman við væntanlega lifun Íslendinga af sama aldri og kyni,
samkvæmt gögnum um ævilíkur frá Hagstofu Íslands. Skammtíma
fylgikvillar og 30-daga dánartíðni voru einnig skráð. Miðgildi eftir-
fylgdar var 4,7 ár og öllum sjúklingum var fylgt eftir.
Niðurstöður: Meðal EuroSCORE-II fyrir aðgerð var 3,8% og hámarks
þrýstingsfallandi yfir lokuna 69,9 mmHg. Meðalstærð ígræddra loka
var 25,1 mm (bil 21-29). Gáttatif (67,6%) og bráður nýrnaskaði (22,7%)
voru algengustu snemmkomnu fylgikvillarnir, en 55 (15,0%) sjúklingar
þurftu á enduraðgerð vegna blæðingar að halda. 30 daga dánartíðni var
5,7%. Heildarlifun ári frá aðgerð var 91,8% og eftir 5 ár 82,3%, en 96,3%
og 77% á sömu árum fyrir Íslendinga af sama aldri og kyni. Fyrstu 2 árin
eftir aðgerð var lifun verri hjá sjúklingum í aðgerðarhópnum, aðallega
vegna aðgerðartengdra dauðsfalla. Eftir það var lifun sambærileg og 5
árum frá aðgerð reyndist lifun aðgerðarsjúklinga betri en samanburðar-
hóps.
Ályktanir: Langtímalifun sjúklinga eftir ósæðarlokuskipti vegna
ósæðarlokuþrengsla er svipuð eða betri en hjá Íslendingum af sama
aldri og kyni. Ástæður þessa eru ekki þekktar og þarfnast frekari
rannsókna. Tíðni fylgikvilla er há, sérstaklega enduraðgerðir vegna
blæðinga. Þessar niðurstöður undirstrika mikilvægi ósæðarlokuskipta
sem árangursríkrar meðferðar við ósæðarlokuþrengslum.
E 29 Aldursháð þroskun lykilfrumna í kímstöðvum miltans í
músarungum
Stefanía P. Bjarnarson1,2, Auður Anna Aradóttir Pind1,2, Giuseppe Del Giudice3,
Ingileif Jónsdóttir1,2,4
1Ónæmisfræðideild Landspítala, 2læknadeild Háskóla Íslands, 3Novartis Vaccines, 4Íslenskri
erfðagreiningu
stefbja@landspitali.is
Inngangur: Ónæmiskerfi ungviðis er vanþroskað, mótefnasvör hæg og
skammlíf. Kímstöðvar eru aðalvirkjunarstaðir B-frumna til sérhæfingar
í plasmafrumur eða minnisfrumur, sem eru takmarkaðar í nýburum
vegna vanþroska kímstöðvafrumna. CD4+ T hjálparfrumur kímstöðva
(TFH) stýra kímstöðvarhvarfi og CD4+ stýrifrumur kímstöðva (TFR) geta
bælt virkni þeirra. Markmið rannsóknarinnar var að kanna aldursháða
tíðni lykilfrumna í kímstöðvarhvarfi.
Efniviður og aðferðir: Tíðni lykilfrumna var metin í milta 4, 7, 10, 14, 21
og 28 daga gamalla og fullorðinna, með litun fyrir einkennissameindum
og greiningu í flæðifrumusjá: TFH (CD4, CXCR5, PD-1, Bcl-6), TFR (CD4,
CXCR5,Foxp3, Bcl-6), T stýrifrumur (Tregs: CD3, CD4, Foxp3, IL-10) og
B stýrifrumur (B10: B220, CD1d,CD5, IL-10).
Niðurstöður: Þroskun CD4+ T-frumna og TFH frumna var aldursháð og
jókst fyrst við 3 vikna aldur, en við 4 vikna aldur var tíðnin enn lægri en
í fullorðnum músum. Þroskun TFR var einnig aldurháð en við fjögurra
vikna aldur var tíðni þeirra sambærileg við tíðni í fullorðnum músum.
Tíðni Tregs var hærri í 2-tveggja vikna en fullorðnum músum og mark-
tækt fleiri seyttu IL-10. Þroskun B frumna var aldursháð, en við tveggja
vikna aldur var heildartíðni þeirra svipuð og í fullorðnum músum.
Heildartíðni B10 stýrifrumna og þeirra sem seyttu IL-10 var hins vegar
marktækt hærri en í fullorðnum músum.
Ályktanir: Rannsóknin sýnir að þroskun CD4+ T-frumna, TFH og TFR sem
taka þátt í sérhæfingu B fruma í kímstöðvarhvarfi er mjög aldursháð.
Hins vegar er tíðni Treg og B10 stýrifrumna sem seyta bæliboðefninu
IL-10 há í byrjun ævinnar og lækkar með aldri þegar ónæmissvör fara
vaxandi.