Læknablaðið : fylgirit - 05.01.2015, Blaðsíða 45

X V I I V Í S I N D A R Á Ð S T E F N A H Í
F Y L G I R I T 8 2
LÆKNAblaðið/Fylgirit 82 2015/101 45
study was to specify challenges experienced by patients after being
discharged with neglect to own home and to explore how commonly
applied neglect measures tap into those difficulties.
Methods and data: Fifteen patients participated in the study. Collection
of qualitative and quantitative data was done concurrently. The particip-
ants were interviewed by using a phenomenological approach and neg-
lect related problems were observed during home visits. The Catherine
Bergego Scale, a 10 item questionnaire measuring neglect problems and
severity during daily activities, was filled out by the researcher, the
patient, and a family member. Participants also completed five paper-
pencil tests and the researcher observed patterns of test solving. Data
was compared and blended in a “mixing matrix.”
Results: Discrepancies exist between patients’ subjective experience
of neglect compared to those of conventional paper-pencil testing and
observations of neglect. Serious problems in daily life were found even
in patients with subtle problems who appeared recovered. Results show
a lack of fit between conventional testing and actual neglect problems,
particularly in patients with mild neglect.
Conclusion: Existing concerns of a mismatch betweeen conventional
neglect assessment and impact of neglect in the daily lives of patients
have been verified. The form of observations used in this study could
be used to advance assessment strategies and the development of an
interview guide for health care professionals.
E 120 Viðhorf sjúkraþjálfara til gagnreyndra vinnubragða
Þjóðbjörg Guðjónsdóttir, Sólveig Ása Árnadóttir
Námsbraut í sjúkraþjálfun, læknadeild Háskóla Íslands
thbjorg@hi.is
Inngangur: Markmið þessarar könnunar var að rannsaka viðhorf sjúkra-
þjálfara til gagnreyndra vinnubragða og hvort finna megi tengsl á milli
viðhorfa og valinna persónu- og umhverfisþátta.
Efniviður og aðferðir: Rafræn könnun var send til allra í Félagi sjúkra-
þjálfara í maí 2013. Þátttakendur voru 211 og þátttökuhlutfall 40%.
Meðalaldur hópsins var 43 ár (sf=10,5) og 76% hans voru konur. Viðhorf
til gagnreyndra vinnubragða voru metin með staðlaða spurningalist-
anum Evidence-based practice attitude scale (EBPAS) sem hefur fjóra undir-
kvarða. Einbreytugreining (t-próf og fylgnipróf) og margbreytugreining
byggð á línulegri aðhvarfsgreiningu voru gerðar til að skoða tengsl
EBPAS við aldur, kyn, starfsaldur við sjúkraþjálfun, framhaldsmenntun,
starfssvið innan sjúkraþjálfunar, starfshlutfall og stærð vinnustaðar.
Niðurstöður: Sjúkraþjálfarar voru jákvæðir út í gagnreynda nálgun.
Samkvæmt heildarstigum EBPAS tengdist jákvætt viðhorf því að vera
kona (p<0,001), með stutta starfsreynslu (p=0,023) og vinna með mörg-
um sjúkraþjálfurum (p=0,015). Konur sýndu jákvæðara viðhorf en menn
á undirkvarða sem metur hvort viðkomandi fylgdi kröfum um gagn-
reynd vinnubrögð (p=0,001) en sjúkraþjálfarar sem unnu á einkastofum
voru neikvæðari en aðrir (p=0,048). Hærri stig á undirkvarða sem metur
hversu opinn fagmaður er fyrir nýjungum í starfi fengu konur (p=0,034)
og þeir sem vinna með mörgum sjúkraþjálfurum (p=0,017). Að lokum
lýstu konur minni mótstöðu en menn við að fylgja stöðluðum með-
ferðarleiðbeiningum (p=0,005). Línuleg margbreytuaðhvarfsgreining
sýndi að aðeins kyn var tengt viðhorfi til gagnreyndrar nálgunar. Konur
voru jákvæðari en menn á heildarkvarðanum og þremur undirkvörðum.
Ályktanir: Þegar ákveðið er að byrja að veita gagnreynda þjónustu er
mikilvægt að þekkja þætti sem hafa áhrif á viðhorf sjúkraþjálfara til
nálgunarinnar.
E 121 Geislaálag í röntgen vélinda, stillingu á magabandi og
lengdarmælingu með samsettum myndum
Ásta Fanney Gunnarsdóttir1, Jónína Guðjónsdóttir1,2
1Læknadeild Háskóla Íslands, 2 Röntgen Domus Medica
joninag@hi.is
Inngangur: Skyggnirannsóknir eru mikilvægar í læknisfræðilegri
myndgreiningu og hlutverk skyggninga breytist og þróast með fram-
förum í tækni og aðferðum. Mat á geislaálagi sjúklinga er nauðsyn-
legur þáttur í mati á áhættu og gagnsemi. Í þessari rannsókn var kannað
geislaálag í nokkrum algengum rannsóknum í stafrænu skyggnitæki.
Efniviður og aðferðir: Öllum fullorðnum sem komu í rannsókn á 5
vikna tímabili árið 2014 var kynnt rannsóknin og samþykktu allir þátt-
töku. Skráð var tegund rannsóknar, flatargeislun, fjöldi mynda, hæð,
þyngd, kyn og aldur. Fyrir stillingu á magabandi var skráð í hvaða skipti
viðkomandi var að koma. Geislaálag var reiknað út frá flatargeislun með
breytistuðlum fyrir viðkomandi líkamshluta og fylgni geislaálags við
BMI og fjölda mynda reiknuð.
Niðurstöður: 39 einstaklingar komu í 41 skipti (röntgen vélinda=18,
stilling á magabandi=17, lengdarmæling=5, annað=1), meðalaldur
var 53 ár og meðal-BMI 28. Meðalgeislaálag (±SD) var 4,9±5,7mSv í
röntgen vélinda, 1,9±2,8mSv við stillingu á magabandi og 0,13±0,05mSv
í lengdarmælingu. Miðgildi geislaálags í röntgen vélinda og stillingu
á magabandi var 2,4mSv og 0,7mSv. Fylgni geislaálags og BMI annars
vegar og fjölda mynda hins vegar var rs=0,78 og 0,66 í röntgen vélinda
og rs=0,53 og 0,89 við stillingu á magabandi. Þeir sem komu í stillingu á
magabandi á tímabilinu voru að koma í fyrsta til áttunda skipti.
Ályktanir: Geislaálag er breytilegt, vaxtalag sjúklinga og fjöldi mynda
skýrir ekki allan muninn. Geislaálag vegna röntgen vélinda og lengdar-
mælingar er líkt því sem gerist annars staðar. Geislaálag við stillingu á
magabandi er oftast lítið í hvert skipti en hafa þarf fjölda skipta í huga.
E 122 Þrýstinudd: Nýtt meðferðarform við
álagseinkennum frá hásinum
Stefán H. Stefánsson1,2, Sveinbjörn Brandsson3, Henning Langberg4, Árni Árnason1,5
1Rannsóknastofu í hreyfivísindum, námsbraut í sjúkraþjálfun, læknadeild Háskóla Íslands,
2Sjúkraþjálfun Íslands-Orkuhúsið, 3Læknastöðin-Orkuhúsið, 4CopenRehab, Faculty of Heath
Sciences, University of Copenhagen, 5Gáska sjúkraþjálfun
stefan@sjukratjalfun.is
Inngangur: Eksentrískar æfingar eru eina gagnreynda meðferðarúræðið
sem sjúkraþjálfarar beita við álagseinkennum frá hásinum (Achilles
tendinopathy-AT). Rannsóknir sýna að eksentrískar æfingar duga ekki
í 40% tilfella og mikil þörf er á frekari úrræðum. Markmið rannsóknar-
innar var að kanna hvort þrýstinudd geti verið gagnleg meðferð við AT
og bera árangurinn saman við eksentrískar æfingar.
Efniviður og aðferðir: 60 einstaklingar sem höfðu verið með AT í meira
en þrjá mánuði var slembiraðað í þrjá hópa. Hópur eitt fékk eksentr-
ískar æfingar, hópur tvö fékk þrýstinuddsmeðferð og hópur þrjú fékk
eksentrískar æfingar og þrýstinudd. Einstaklingarnir voru metnir með;
VISA-A-IS spurningalistanum, algometer (mælir verki við þrýsting),
hreyfiferilsmælingu í ökkla (með hné beint/bogið) og með ómun hásina
(þykkt/breidd og æðainnvöxtur). Mælt var í upphafi og eftir 4, 8, 12 og
24 vikur, nema ómun (vika 0, 12 og 24).
Niðurstöður: Við upphaf mælinga voru hóparnir sambærilegir í öllum
mælingum. Allir hóparnir bættu sig marktækt á VISA-A-IS (p<0.0001)
og hreyfiferli í ökkla, bæði með hné beint (p=0,034) og bogið (p=0,006),