Læknablaðið : fylgirit - 05.01.2015, Blaðsíða 53

X V I I V Í S I N D A R Á Ð S T E F N A H Í
F Y L G I R I T 8 2
LÆKNAblaðið/Fylgirit 82 2015/101 53
ar). Í báðum gerðum fólst verkefnið í því að eyða öllum markáreitunum
af skjánum með því að snerta þau. Í einfalda verkefninu skiptu þátt-
takendur af handahófi á milli markáreitisgerða en í því flókna héldu þeir
sig lengi við sömu gerð.
Efniviður og aðferðir: Í rannsókninni, sem hér er lýst, notuðum við bæði
spjaldtölvu og háhraða (250 Hz) augnhreyfingamælitæki. Markáreiti og
truflarar voru sömu gerðar og lýst er hér að framan. Í augnhreyfinga-
mælingahlutanum var markáreitum eytt með því að einblína á þau þar
til þau hurfu en í spjaldtölvuhlutanum voru þau snert eins og í fyrri
rannsókn okkar. Niðurstöður okkar byggja á 16 þátttakendum.
Niðurstöður: Niðurstöður rannsóknarinnar eru í góðu samræmi við
fyrri rannsókn og verklag þátttakenda sambærilegt í spjaldtölvu- og
augnhreyfingamælingahlutanum.
Ályktanir: Þessar nýju aðferðir okkar henta jafn vel fyrir spjaldtölvur
og augnhreyfingamælingar og með því að bera mælingarnar saman
getum við öðlast betri skilning því hvernig sjónræn athygli virkar og
svarað ýmsum áhugaverðum fræðilegum og hagnýtum spurningum.
Aðferðirnar henta einnig vel til rannsókna á athyglisskekkju.
E 146 A nationwide study of ADHD drug use among adults in
Iceland 2003-2012
Drífa Pálín Geirs1, Anton Pottegård2,3, Matthías Halldórsson4, Helga Zoëga1
1Centre of Public Health Sciences, Faculty of Medicine, University of Iceland, 2Clinical
Pharmacology, Institute of Public Health, University of Southern Denmark, 3Department of
Clinical Chemistry & Pharmacology, Odense University Hospital, 4Department of Psychiatry,
Landspítali University Hospital
dpg1@hi.is
Introduction:To describe the prevalence, incidence and duration of use
of attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) drugs, among adults
(≥19 years) in Iceland, with regard to sex, age, type of drug and specialty
of the prescribing physician.
Methods and data:A population-based drug utilization study based
on the nationwide Medicines Registry in Iceland, covering the adult
population (N = 227000).
Results:Our results indicate that the 1-year period prevalence of ADHD
drug use rose, from 2.9 to 12.2 per 1,000 adults between 2003 and 2012,
with the most pronounced increases among young adults (19-24 years).
The annual incidence increased 3-fold, similarly among men and
women. Extended release methylphenidate formulations were the most
commonly used ADHD drugs. Specialists in psychiatry initiated treat-
ment in 79% of new adult ADHD drug users. The proportion of users
still receiving treatment after one year varied from 43.0% (19-24 years),
57.2% (25-49 years) to 47.5% (50+ years). After 3 years, the corresponding
proportions still on treatment were 12.4%, 24.5% and 24.3%, and after 5
years 7.9%, 15.9% and 16.8%.
Conclusions:These results of increasing ADHD drug use and short
treatment durations call for further investigation of the quality of treat-
ment regimens for adults with ADHD and better follow-up of patients
treated with ADHD drugs.
E 147 Notkun metýlfenídat í æð meðal íslenskra vímuefnaneytenda
Guðrún Dóra Bjarnadóttir1,2, Andrés Magnússon1,2, Bjarni Össurarson Rafnar1,2,
Engilbert Sigurðsson1,2, Steinn Steingrímsson2,3, Helena Bragadóttir1, Magnús
Jóhannsson2, Magnús Haraldsson1,2
1Geðsviði Landspítala, 2heilbrigðisvísindasviði Háskóla Íslands, 3Sahlgrenska sjúkrahúsinu í
Gautaborg
gudrundb@lsh.is
Inngangur: Notkun metýlfenídats (MPH) hefur aukist mikið undan-
farin ár á heimsvísu. Misnotkun MPH um munn hefur áður verið lýst
erlendis en misnotkun efnisins í æð er lítið rannsakað. Markmið rann-
sóknarinnar er að lýsa misnotkun MPH í æð hjá íslenskum vímuefna-
neytendum. Að skoða tíðni, umfang og einkenni neyslunnar miðað við
önnur efni. Rannsakað verður hvort ákveðin MPH efni eru frekar mis-
notuð en önnur og þá afhverju.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er þversniðsrannsókn og er notast
við hálfstaðlað viðtal. Gagnasöfnun stóð yfir í eitt ár og alls tóku 108 ein-
staklingar þátt á öllum meðferðarstofnunum á Íslandi. Þeir sem höfðu
sprautað sig í æð með einhverju vímuefni síðastliðna 30 daga og voru í
meðferð var boðin þátttaka.
Niðurstöður: Niðurstöður sýndu að misnotkun MPH í æð er verulegt
vandamál á Íslandi. Alls notuðu 88% af þýðinu MPH í æð undanfarna
30 daga (CI95 = 0,82 – 0,94). MPH var valið og kosið fram yfir önnur
efni (63%) og er í auknum mæli efni sem sprautunotendur nota í fyrsta
skipti. Flestir kjósa að nota Rítalín Uno® (79%) en fæstir Concerta® (3%).
Ályktanir: Misnotkun MPH er vaxandi vandamál á Íslandi og er orðið
eitt aðalefni sem misnotað er á Íslandi. Af MPH-lyfjunum er Rítalín
Uno® það sem sprautunotendur kjósa að nota. Með aukinni notkun
MPH er þekking á misnotkun MPH bæði nauðsynleg fyrir Ísland og
önnur lönd.
E 148 SSRI- og SNRI geðdeyfðarlyf auka ekki áhættu á blæðingu
eftir kransæðahjáveituaðgerðir
Simon Morelli1, Steinþór Marteinsson2, Hera Jóhannesdóttir2, Helga R.
Garðarsdóttir2, Tómas Andri Axelsson2, Engilbert Sigurðsson2,3, Tómas
Guðbjartsson2,4
1Skurðlækningasviði Landspítala, 2læknadeild Háskóla Íslands, 3geðdeild Landspítala, 4hjarta-
og lungnaskurðdeild Landspítala
simonmor@landspitali.is
Inngangur: Fjöldi rannsókna hefur sýnt að geðdeyfðarlyfin SSRI
(Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) og SNRI (Serotonin
Noradreanlin Reuptake Inhibitor) geta aukið blæðingu eftir skurðað-
gerðir. Áhrif þessara lyfja eru þó minna rannsökuð eftir opnar hjartaað-
gerðir. Tilgangur þessarar afturskyggnu rannsóknar var að kanna áhrif
SSRI/SNRI-lyfja á blæðingu eftir kransæðahjáveituaðgerð.
Efniviður og aðferðir: 808 sjúklingar sem gengust undir kransæð-
aðahjáveitu eingöngu á Landspítala á tímbilinu 2007-2012. Af þeim
tóku 40 SSRI/SNRI lyf (5%) fyrir aðgerð og voru þeir bornir saman við
viðmiðunarhóp (V-hóp). Endurhjáveituaðgerðum og bráðasjúklingum
var sleppt, einnig tilfellum þar sem blæðing var >5L. Skráð var magn
blóðhlutagjafa, blæðing í brjóstholskera á fyrstu 24 klukkustundunum
eftir aðgerð og enduraðgerðir vegna blæðingar. Einnig voru skráðir
alvarlegir og minniháttar fylgikvillar, 30 daga dánartíðni og reiknuð
langtíma heildarlifun. Miðgildi eftirfylgdar var þrjú ár.
Niðurstöður: Hóparnir voru sambærilegir hvað varðar aldur,
kynjadreifingu, áhættuþætti kransæðasjúkdóms, og EuroSCORE II.
Aðgerðartengdir þættir eins og tímalengd aðgerðar voru einnig sam-
bærilegir (p=0,26). Ekki reyndist marktækur munur á blæðingu eftir
aðgerð, eða 760 ml í SSRI/SNRI-hópi og 946 ml í V-hópi (p=0,07). Fjöldi
rauðkornagjafa var einnig sambærilegur (p=0,47) líkt og tíðni snemm-
kominna- og alvarlegra fylgikvilla. Dánartíðni innan 30 daga var einnig
sambærileg í hópunum, eða 3% borið saman við 2% í V-hópi (p=1,0).
Ályktanir: Ekki sást aukin blæðing eftir aðgerð hjá sjúklingum á SSRI/
SNRI-geðdeyfðarlyfjum og tíðni fylgikvilla og 30 daga dánartíðni var