Læknablaðið : fylgirit - 05.01.2015, Side 22

X V I I V Í S I N D A R Á Ð S T E F N A H Í
F Y L G I R I T 8 2
22 LÆKNAblaðið/Fylgirit 82 2015/101
E 43 Áhrif eintakabreytileika í erfðamenginu á vitræna getu
Brynja B. Magnúsdóttir1, Magnús Haraldsson1,2, Engilbert Sigurðsson1,2,3
1Landspítala, 2læknadeild Háskóla Íslands, 3Íslenskri erfðagreiningu
brynjabm@landspitali.is
Inngangur: Tengsl erfða og langvinnra sjúkdóma í heila eru flókin en á
síðustu árum hefur skilningur vísindamanna aukist á sambandinu þar á
milli. Rannsóknir hafa sýnt fram á áhrif eintakabreytileika (copy number
variants) á geðrofssjúkdóma og taugaþroskaraskanir. Með eintakabreyti-
leika er átt við að orðið hefur ýmist tvöföldun eða úrfelling á litninga-
svæði. Sami eintakabreytileiki virðist tengjast ólíkum svipgerðum, til
dæmis geðklofa, einhverfu eða tengdum röskunum, en jafnframt eru
einstaklingar sem ekki sýna nein svipgerðareinkenni. Með athugunum
á þeim hópi má rannsaka áhrif eintakabreytileikans á vitræna starfsemi
án áhrifa frá svipgerðareinkennum sjúkdóms.
Efniviður og aðferðir: Áhrif 26 ólíkra eintakabreytileika, sem allir
virðast auka áhættu á geðrofssjúkdómum, voru könnuð með fyrirlögn
taugasálfræðilegra prófa og matslista. Þátttakendur voru alls um 1300
og var frammistaða hóps með eintakabreytileika tengda geðsrofs-
sjúkdómum, borin saman við þrjá hópa. Í fyrsta lagi þátttakendur sem
hafa eintakabreytleika sem ekki hafa verið tengdir geðrofssjúkdómum, í
öðru lagi þátttakendur sem ekki hafa ofangreinda eintakabreytileika og
í þriðja lagi frammistöðu sjúklinga með geðklofa.
Niðurstöður: Frammistaða hóps með eintakabreytileika tengda geðrof-
sjúkdómum lá mitt á milli viðmiðunarhóps og sjúklinga með geðklofa.
Samanburður á eintakabreytileikum benti til þess að áhrif þeirra á
vitræna getu væru ólík. Hópur með úrfellingu á litningi 15q11.2 hafði
sterka sögu um les- og talnablindu án þess að sýna taugasálfræðilega
veikleika á prófum.
Ályktanir: Eintakabreytileikar sem auka áhættu á geðrofssjúkdómum
virðast skerða vitræna getu heilbrigðra einstaklinga, þó minna en sjá má
meðal sjúklinga með geðklofa. Það bendir til þess að um minni tjáningu
eintakabreytileikans gæti verið að ræða hjá þessum hópi samanborið við
þá sem greinast með geðklofa.
E 44 Rannsókn á þætti utangenaerfða í arfgengri heilablæðingu
Gyða Ósk Bergsdóttir1, Ásbjörg Ósk Snorradóttir1, Helgi J. Ísaksson2, Elías
Ólafsson3, Ástríður Pálsdóttir1, Birkir Þór Bragason1
1Tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræði að Keldum, 2rannsóknastofu í meinafræði,
3taugalækningadeild Landspítala
gob3@hi.is
Inngangur: Arfgeng heilablæðing er íslenskur erfðasjúkdómur sem
stafar af stökkbreytingu (L68Q) í geni cystatin C, CST3. Stökkbreytt
cystatin C myndar mýlildi, sér í lagi í slagæðum heilans, og veldur
heilablæðingum í ungum arfberum. Gögn sem við höfum aflað um
heildargenatjáningu húðfíbróblasta úr arfberum, ásamt gögnum úr
ónæmislitunum á vefjasýnum úr sjúklingum, benda til þess að fíbrósa
sé þáttur í meingerð sjúkdómsins. Ennfremur benda rannsóknir okkar
til þess að umhverfisáhrif hafi áhrif á lifun arfbera. Þessari rannsókn er
ætlað að meta áhrif utangenaerfða, sérstaklega histón asetýleringar, á
frávik í genatjáningu húðfíbróblasta arfbera sem gætu legið til grund-
vallar fíbrósu.
Efniviður og aðferðir: Húðfíbróblastar úr 3 arfberum og 3 viðmiðum
voru meðhöndlaðar með histón deasetýlasa (HDAC) hindrunum
sodium butyrate (SB; 0 mM, 0,5 mM eða 1,0 mM) eða trichostatin A
(TSA; 0 µM, 0,25 µM or 0,5 µM). Áhrif af meðhöndluninni voru metin
með rauntíma PCR greiningu (RTqPCR) á tjáningu valinna gena sem
voru annaðhvort upptjáð (ACAN, ACTA2, HAPLN1, COLIV) eða niður-
tjáð (TBX5, RARB, HOXD10, RGC32) í húðfíbróblöstum arfbera skv.
fyrri rannsóknum okkar.
Niðurstöður: Áhrif meðhöndlunar með TSA á tjáningu genanna ACAN,
RARB, HOXD10 og ACTA2 voru marktækt mismunandi í arfbera-
frumum og viðmiðum.
Ályktanir: Niðurstöðurnar benda til þess að histón asetýlering í frum-
um arfbera og viðmiða sé frábrugðin og renna stoðum undir þátt utan-
genaerfða í arfgengri heilablæðingu. SB og TSA eru breiðvirkir HDAC
hindrar og næsta skref er að beita sértækari hindrun til að ákvarða hvaða
HDAC ensím liggja til grundvallar þessum mun.
E 45 First degree relatives of individuals with IgA deficiency are at
manifold risk of being IgA deficient
Andri Leó Lemarquis1,2, Helga Kristín Einarsdóttir2, Ingileif Jónsdóttir1,2,3, Björn
Rúnar Lúðvíksson1,2
1Faculty of Medicine, University of Iceland, 2Landspítali University Hospital, 3deCODE
Genetics
all10@hi.is
Introduction: Selective IgA deficiency (sIgAD) is the most common
primary immune deficiency. It is known to affect 1:600 individuals in
Iceland. These individuals and their first degree relatives are at increa-
sed risk of developing various autoimmune diseases which are a leading
cause of death and morbidity in the western world. It is important to
understand better the pathogenesis of sIgAD to recognize its diagnostic
value and classify those at risk of developing associated co-morbidities.
Our aim is to measure the serum concentration of IgA of first degree
relatives of sIgAD individuals and see if these are at higher risk of being
deficient compared to the normal population.
Methods and data: 169 first degree relatives of individuals previously
diagnosed with sIgAD were found in deCode genetics serum database
and their IgA levels measured by nephelometry. Individuals with IgA ≤
0,07g/L where further assessed for IgG and IgM levels.
Results: Three individuals were identified as having IgA ≤ 0,07g/L. One
individual had both low IgA and IgM values. These findings indicate
the prevalence of sIgAD to be 1:85 in first degree relatives of sIgAD
individuals, that is much higher compared to the general population.
Conclusions: These results emphasize the role of genetics in the
pathogenesis of sIgAD. It is important to further analyse IgA titers in
a bigger group of first degrree as well as second degree relatives of
sIgAD individuals to understand its inheritance pattern and the genetic
mechanisms leading both to sIgAD and autoimmune diseases.
E 46 Expression of immune effectors upon cyclic stretch in lung
epithelial cell lines
Harpa Káradóttir, Nikhil Nitin Kulkarni
Læknadeild Háskóla Íslands
hak14@hi.is
Introduction: The mechanism of breathing is facilitated with the
expansion of the thorax with help from the diaphragm, thoracic muscles
and ribcage. The lung expands and air flows in via negative pressure.
When patients are placed in ventilators, the pressure and force change
and air is forced into the lungs through positive pressure. This can cause
damage to the cells in the bronchioles and alveoli, which can lead to
severe infection and sepsis. It is important to study the cellular response