Læknaneminn - 01.04.2008, Blaðsíða 16

engin þeirra snerta þau álitaefni sem
að framan eru rakin. Enn og aftur
verður að árétta að almennar reglur
Háskóla íslands eru settar til verndar
stúdentum í samskiptum þeirra við
stjórnendur skólans og hafa það að
markmiði að hagsmunir flestra séu
hafðir að leiðarljósi við skipulag og
ákvarðanatöku. Atriði 1 og 6 eru
i besta falli villandi og í nokkru
ósamræmi við raunveruleikann.
Atriði 2, 3 og 4 gera skipulag deild-
arinnar hvorki æskilegt, löglegt né
siðlegt. Undirritaður ætlar í sjálfu
sér ekki að draga í efa að þessi atriði
kunni að vera rétt. Þannig kann vel að
vera að deildarfundur læknadeildar
Háskóla íslands hafi lagt blessun
sína yfir breytingar á skipulagi náms
við deildina sem fólu í sér upptöku
á svokölluðu blokkakerfi. Jafnframt
er eflaust rétt að haft hafi verið
samráð um ákvarðanatökuna við
framkvæmdastjóra kennslusviðs,
þáverandi lögfræðing Háskólans og
prófstjóra. Þetta breytir ekki þeirri
staðreynd að enginn þessara aðila
hefur valdbærni að lögum til að
kveða á um annað kennsluskipulag
heldur en ákvæði laga og reglna
Háskóla íslands mæla fyrir um. Er því
ekki hægt að líta öðruvísi á en að hér
sé um að ræða almenna rökvillu sem
er til þess eins fallin að drepa málinu
á dreif en afhjúpar um leið rökþrot
kennslustjóra læknadeildar sem
skrifar undir umsögn kennsluráðs
deildarinnar. Varðandi atriði 5 hér
að ofan þá er almannarómur ekki
mjög traustvekjandi grundvöllur
fyrir ákvarðanatöku og beinlínis
ógild réttarheimild að íslenskum
rétti’6. Eftir stendur árangur á
CCSE-prófi sem eina hugsanlega
röksemdin fyrir því að hið nýja
kerfi kunni að vera æskilegt.
Fullyrðingin hefur hins vegar ekkert
gildi nema fyrir henni séu færð
frekari rök. Hefur kennslustjórinn
til samanburðar árangur annarra
árganga læknadeildar á sama eða
sambærilegu prófi? Einnig verður
að benda kennslustjóranum á nærri
40% brottfall úr fyrsta árgangi sem
tekinn er inn skv. hinu nýja kerfi.
Athygli vekur að fulltrúi stúdenta
kýs að koma því á framfæri að ekki
sé óánægja með hið nýja skipulag’7.
Hafi verið markmiðið að skoða slíka
yfirlýsingu sem grín er brandarinn
í sjálfu sér ágætur. Sé svo ekki er
augljóst að trúnaðarfulltrúi sem
starfar í umboði stúdenta skuldar
læknanemum skýringar á þessum
orðum sínum enda morgunljóst
að þau eru í besta falli villandi. Að
lokum er því slegið fram án frekari
röksemdafærslu að „læknadeild telji
að þær breytingar sem gerðar hafa
verið á námi í deildinni á síðustu
árum hafi vissulega verið stúdentum
til hagsbóta”. Eins og allir sem þekkja
til starfsemi deildarinnar hin síðustu
ár sjá er þessi umsögn hið mesta
skemmtiefni aflestrar en grátbroslegt
að kennslustjóri deildarinnar skuli
geta sett slíkan texta á blað, fengið
kennsluráð deildarinnar til að
samþykkja hann’8 og ætlast til að
plaggið sé tekið alvarlega.
Sé það fagleg skoðun stjórnenda
læknadeildar Háskóla Islands að
hagsmunum stúdenta sé betur borgið
í skipulagi því sem nú er viðhaft
en skipulagi skv. gildandi reglum
Háskólans þurfa þessir aðilar að færa
fyrir því gild og sannfærandi rök
með efnislegum og málefnalegum
forsendum. Þannig gætu þessir sömu
aðilar eflaust fengið gildandi reglum
breytt en það þarf að gerast hjá þar
til bærum aðila skv. gildandi lögum.
Slíkt hefur hins vegar ekki verið gert
enda virðist fagleg rök skorta'9.
Niðurstöður
Hér að framan hafa verið færð fyrir
því veigamikil rök að núverandi
skipulag kennslu og prófa í
læknadeild Háskóla íslands sé í
ósamræmi við gildandi ákvæði
laga um Háskóla fslands og
stjórnvaldsfyrirmæla sem sett hafa
verið á grundvelli laganna. Það er
einnig skoðun undirritaðs að sú
röksemdafærsla að núgildandi kerfi
sé stúdentum til hagsbóta standist
ekki fyllilega nákvæmari athugun.
Því miður liggja ekki fullnægjandi
rannsóknir til grundvallar um
sálræn áhrif mismunandi skipulags
vinnutíma og vinnutilhögunar fólks
í háskólanámi. Umhugsunarefni
er hvort fyrirkomulag þar sem afar
stutt er á milli prófa, enginn tími
er gefinn til próflestrar og valfrelsi
stúdents um hversu djúpar áherslur
hann leggur á einstök námskeið
hverju sinni er takmarkað sé til
þess fallið að ýta undir vanlíðan,
þunglyndi, sjálfsvígshugleiðingar og
neyslu. Undirritaður ætlar heldur
ekki að taka afstöðu til þessara
vangaveltna sem hérna er velt upp
en lýsir þó eindregnum áhuga sinum
á því að fram fari óháð rannsókn
á framangreindum þáttum, t.d. í
samanburði læknanema og nema
við aðrar deildir Háskóla íslands.
Ljóst er að innbyggt er í íslenska
þjóðarsál að taka vinnutarnir
enda ekki langt í uppruna
okkar úr vertíðarstemmningu
sjávarplássanna. Skipulag sem
gengur í berhögg við almennan
tíðaranda í samfélaginu er ekki
til þess fallið að þjóna fyllilega
hagsmunum þeirra einstaklinga sem
þar eiga undir. Eins og Páll Skúlason
bendir á er menntastofnun eins og
háskóla nauðsynlegt að slá í takt við
það samfélag sem fóstrar hana.2”
Yfirlýst markmið breytinga á
skipulagi læknanáms á íslandi var að
fjölga útskrifuðum læknum og koma
í veg fyrir að tíma stúdenta væri eytt
til einskis í nám sem ekki nýttist
þeim. Ekki er með nokkru móti
hægt að sjá að hið nýja skipulag þjóni
þessum markmiðum sem að var
stefnt miðað við þá brottfallstölu sem
nefnd var hér að framan. Á það hefur
einnig verið bent að læknar séu oft á
tíðum frekar einsleitur hópur fólks
með svipuð áhugamál, lífsskoðanir,
lífsreynslu, félagslegan bakgrunn og
tengslanet2’. Þess vegna sé þörf á því
að fá breiðari hóp einstaklinga til
læknanáms, s.s. með inntökuprófum.
Höfundur þessarar greinar ætlar ekki
að taka afstöðu til þessarar orðræðu
en bendir á að á námsárum skapast
tengsl sem endast viðkomandi
einstaklingum æviskeiðið á enda
og hafa mikil mótandi áhrif á
sérhvern einstakling. Skipulag sem
útilokar oft á tíðum samskipti við
t.d. stúdenta við aðrar deildir sama
skóla er augljóslega til þess fallið að
takmarka tengsl við einstaklinga
í öðrum fræðigreinum og þannig
draga úr víðsýni læknanema sem
einstaklinga.
Þær afsakanir sem stjórnendur
læknadeildar Háskóla Islands hafa
á tíðum notað í eyru undirritaðs
við athugasemdum, eins og reyndar
glittir í undir lok greinargerðar
kennsluráðs, snúast um að þeir
séu læknar en ekki lögfræðingar.