Úrval - 01.09.1963, Side 170

Úrval - 01.09.1963, Side 170
182 ÚR VAL dýra. Skömmu síðar fundust þeir einnig í öðrum dýrum, þar á meðal mönnum. Þegar upp- götvun þessi hafði verið gerð, þá varð það ljóst í heild, hvernig kynið ákvarðast. Það líður ekki svo sekúnda, að ein af þeim billjónum fruma, sem líkami þinn myndar, taki ekki að skipta sér í tvær frum- ur. Þegar þetta gerist, þá flokk- ast kjarninn, er stjórnar störf- um frumunnar, í 46 langa og hlykkjótta þræði eða litninga. Þessir litningar eru ekki allir eins. Þeir eru þó ekki allir hverjir öðrum ólíkir. Það er um að ræða 23 samstæður. 22 þeirra, sem bvia yfir sömu erfða- eiginleikum eða arfstofnum (genum) í báðum kynjum, eru nákvæmlega eins. En 23. sam- stæðan, kyn-litningarnir, eru ekki eins nema hjá konum. Þar er um að ræða tvo eins litninga, og eru þeir táknaðir með bók- stafnum X. En i Jiörlum er þessi 23. sam- stæða öðru vísi en hinar, þ. e. litningarnar liennar eru hvor öðrum ólíkir. Annar er táknað- ur með bókstafnum X og er eins og litningar kvenna, en hinn er miklu minni, og er hann tákn- aður með bókstafnum Y. Sé venjuleg líkamsfruma að skipta sér, er líkt eftir öllum litning- unum til þess að veita báðum hinum nýju frumum allar sam- stæðurnar i kjarna þeirra. En þegar kynfrumurnar myndast, fer þetta öðru vísi fram. Þessar kynfrumur eru eggin í konunni og frjófrumurnar í manninum. Eggin eru framleidd í eggjakerfunum, frjófrumurnar í eistunum. Og í þessu eru hin þýðingarmiklu frávik fólgin, þegar miðast við það, hvað ger- ist við myndun annarra líkams- fruma. Á einhverju stigi fram- leiðslunnar er þvi þannig fyrir komið, að sérhvert nýtt egg eða frjó fær aðeins 23 litninga í stað þess að fá helmingi fleiri eða 46. Hvað konur snertir, er þetta mjög einfalt. 44 -f 2X er mjög auðvelt að skipta í tvo jafna hópa eða 22 + X í hvorum. Hver eggfruma mun þvi inni- halda einmitt þá tölu litninga og enga aðra. En karlmaðurinn hefur 44 +X+Y, og þessum hóp er aðeins hægt að skipta í tvennt á þann hátt, að annar hópurinn verði 22 + X, en hinn 22 + Y. Frjófrumur eru því framleiddar milljónum saman, og hafa þær ýmist 22 + X eða 22 + Y litninga. Það er sem sagt um X-frjó og Y-frjó að ræða. Við getnað sameinast ein frjó- fruma einni eggfrumu, þótt frjó- frumur séu fyrir hendi milljón- um saman, þ. e. einu eggfrum-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.