Úrval - 01.03.1968, Blaðsíða 102

100
ÚRVAL
ir áfram störfum eftir að göngin
eru komin? spurðum við.
— Já, en þó með öðrum hætti en
áður var. Við ölum þá hér upp og
einnig í Martigny, og seljum flesta
þeirra. Við temjum samt á hverju
ári einn eða tvo hunda til starfa
hér við leit að fólki, sem hefur
grafizt í fönn.
— Er það satt, að hundarnir hafi
eitt sinn verið notaðir til að flytja
vín í litlum tunnum, sem bundnar
voru um hálsinn á þeim?
Presturinn hló.
— Þetta er munnmælasaga. Hins-
vegar flytja þeir oft pokann með
verkfærum þeim, sem stjórnandi
þeirra þarf að nota við björgunina.
Okkur var síðar sagt, að þessi
munnmælasaga ætti rætur sínar að
rekja til Englands og ársins 1815,
þegar 13 ára gamall drengur dró
upp mynd af St. Bernhardshundi.
Þessi drengur varð síðar þekktur
undir nafninu Sir Henry Landseer
og hann glímdi oft við teikningar
af St. Bernharðshundum, eins og
hann hugsaði sér þá við björgun.
Árið 1820 málaði hann mynd af
St. Bernharðshundi, þar sem hann
var að draga meðvitundarlausan
mann upp úr fönn og 1831 skar
John bróðir hans sama atburð í
tré. Karfan um háls St. Bernharðs-
hundanna, sem svo víða sést á
myndum er þannig hugverk þeirra
Landseerbræðranna, og átti ekki
skylt við raunveruleikann uppi í
skarðinu.
St. Bernhardshundar finna lykt
í logni úr 800 feta fjarlægð. Ef hund-
ur á að teljast góður við að finna
fólk í snjó, verður hann að geta
fundið mann, sem grafizt hefur
fimm eða sjö fet niður. Þeir hafa
ekki samskonar skynjunarfæri og
blóðhundar, en hreint ekki lakari,
segja prestarnir í Skarðinu. Þeir
hafa einnig skinn á milli tánna,
þannig að fætur þeirra eru eins og
fitjar eða snjóþrúgur og þeir sökkva
því ekki, heidur geta hlaupið í
ófærðinni.
Presturinn sagði okkur, að árið
1963 hefði allt starf St. Bernharðs-
hundanna verið samræmt í Alpa-
fjöllunum og félli inn í heildar-
björgunaráætlun. Það er byrjað að
þjálfa þá, þegar þeir eru 17 mán-
aða og mikil áherzla er lögð á sam-
bandið milli dýrsins og þjálfara
þess, en þeir eru ævinlega prestar,
sem eru góðir skíðamenn og þjálf-
aðir við björgun manna úr snjó.
Þegar hvolparnir eru þriggja eða
fjögurra mánaða er þeim kennt að
éta kjöt úr hendi þjálfarans og
fyrsta verk þeirra er að finna hann
á auðri jörð og síðan hann og ann-
an ókunnugan með honum, og eru
þeir þá geymdir neðanjarðar.
Þegar þjálfunin á auðri jörð er
lokið, er tekið til við að þjálfa
dýrin til leitar í snjó. Fyrst felur
þjálfarinn sig undir þunnu snjó-
lagi og hundinum er kennt að krafsa
það burtu, og síðan er haldið áfram
að auka snjólagið þar til það er
orðið þriggja feta þykkt eða svo.
Þegar hundurinn getur fundið
mann undir þykku snjólagi er sagt,
að hann sé orðinn undir það bú-
inn að grafa í „hellinn".
„Hellirinn“ er hola, sem grafin
er djúpt niður og svo stór að mað-
ur getur hreyft sig í henni, og það