Úrval - 01.11.1975, Síða 36

Úrval - 01.11.1975, Síða 36
34 til þess að skeyta saman risaeðlubein til sýningar, án sýnilegra víra eða spelka. Aðferðin var fólgin í því að bora holur í beinin, koma þar fyrir stálstyrktarstoðum og sjóða beinagrind- urnar síðan saman við liðamótin. Brig- ham Young háskólinn veitti honum síðan tækifæri til þess að endurskipu- leggja háskólasafnið árið 1961. 1 ferð til Suðurheimskautslandsins árið 1969 gerði Jensen þýðingarmestu uppgötvun á sviði steingervingafræð- innar, hvað jarðfræðilega sögu snertir. Fundur hans sannaði tilveru hins dul- arfulla risameginlands „Gondwana- lands“, sem vísindamenn höfðu álitið í hálfa aðra öld, að eitt sinn hefði verið til. Hann datt í lukkupottinn eftir að hafa unnið í tvær vikur við hinar erfiðu aðstæður á Suðurheim- skautslandinu. Hann hafði numið stað- ar við hamar úr sandsteini. Hann los- aði um nokkrar stórar flögur og klauf þær af handahófi með hamri og meitli. Skyndilega kom hann auga á einkenni- legt bein og tönn í einni flögunni. Petta voru leifar Lystrosaurusar, skrið- dýrs, sem líktist spendýri og hafði að- eins tvær tennur, en leifar þess höfðu fundist bæði í Indlandi og Afríku. Tilvist leifa þess á Suðurheimskauts- landinu er sannfærandi sönnun um, að fyrir um 200 milljón árum hafi öll þessi meginlönd verið samvaxin. Fyrir tveim árum stóð ég við hlið Jensens meðal einiberjarunnanna og pinongrenitrjánna á snævi þaktri Un- compahgrenhásléttunni og horfði yfir ÚRVAL grjóturðina og Escalanteána þarna langt fyrir neðan okkur. „Orðið „dinosaur“ (risaeðla) þýðir „hræðileg eðla“,“ sagði hann. „Pær voru uppi fyrir 140 milljón árum. Pað voru til miklu fleiri tegundir og miklu meira af þeim en okkur hefur nokkru sinni grunað. Sumar voru risavaxnar líkt og Supersaurus gamla, en aðrar voru minni en kjúklingur. Pær voru þaktar brynplötum, með horn eða með andarnef og leifar þeirra hafa fundist um gervallan heim. Fyrstu forneðlu- leifarnar fundust nálægt Cuckfield í Sussex í Englandi árið 1822. Par var um óvenjulegar tennur að ræða. Petta var í fyrsta skipti, að menn gerðu sér grein fyrir því, að fundist höfðu leif- ar af áður óþekktum forndýrategund- um.“ „Á mesozoicöld skriðdýranna var þetta svæði í Coloradofylki land fenja og risavaxinna skóga. Prumuveður geisuðu æ ofan í æ og regnið skall á trjánum. Parna voru vatnaliljur, skor- dýr og fyrstu ýviðartrén. Krókódílar voru á vakki við árbakkana og á þeim og lifðu á fornskjaldbökum og skrið- dýrum, sem líktust fuglum. Mikið var þarna af sniglum og frumstæðum eðl- um. Kjötætur lifðu þarna á jurtaæt- um. Og á milli risavaxinna fóta þeirra skutust lítil, loðin dýr. Pað voru fyrstu spendýrin. Og þau áttu eftir að lifa af, þegar umhverfið gerðist óhagstætt og fjandsamlegt, en það áttu stóru skriðdýrin aftur á móti ekki eftir að gera.“
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Úrval

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.