Úrval - 01.11.1975, Qupperneq 58

Úrval - 01.11.1975, Qupperneq 58
56 ÚRVAL bætt hafði verið við stjórnborð Lönu þennan morgun. Hún flýtti sér að borðinu. Hún bað um þennan hlut sem „skál“ og sem „krús“, en það voru orð sem hún kunni þegar, en svo sagði hún: „? Tim gefa Lönu nafn á þessu.“ „Kassi nafn á þessu,“ svaraði Tim. Lena ansaði þegar í stað: „? Tim gefa Lönu þennan kassa.“ Petta var dramatísk uppgötvun. Spurninga af þessu tagi hafði alls ekki verið vænst, en ekki leið á löngu þar til Lana litla spurði alfarið um heiti á því sem hún sá og mundi þau. Einu sinni bilaði hnappurinn fyrir „kaffi“. Lana elskar svart kaffi. Hún lét það ekki á sig fá heldur pikkaði: „? Tim gefa Lönu það sem er svart.“ Jafnframt hamraði hún á gagnslausum kaffihnappnum og horfði á Tim á víxl, til að vera viss um að hann skildi hvað hún var að fara. Pað hef- ur líka komið í ljós, að þegar hún er óþekk, er lang áhrifamesta refsingin sú að loka fyrir stjórnborðið hennar. Sér til skemmtunar hefur Lana eig- ið stereókerfi með tónlist á segul- böndum (hún tekur rokktónlist fram yfir Bach), sjálfvirka kvikmyndavél og litskyggnisýningarvél. Á öllu þessu kviknar þegar hún ber óskir þar að lútandi réttilega fram („Gera svo vel vél búa til tónlist11). Allar athafnir hennar við stjórnborðið eru teknar upp á tónmyndsegulband til síðari rannsókna. „Hún fer oft á kreik, fær sér vatnssopa og skemmtir sér við að skoða litskyggnur (slides) og hlusta á tónlist eldsnemma á morgnana,“ sagði Rumbaugh. Stundum talar hún líka við sjálfa sig með aðstoð tölvunnar, þegar hún er ein: „Slides nafn á þessu.“ „Kvikmynd nafn á þessu.“ Og á fyrstu stigum þjálfunarinnar bað hún stundum vélina að koma og kitla sig — en það ?r eitt af því fáa, sem talvan getur ekki gert. Menn vona, að tilraunin með Lönu varpi ljósi á það, hvað kemur tungu- málagetu ungabarns af stað. Tæknin, sem nú er verið að betrumbæta við Yerkes getur líka orðið til þess að hjálpa þeim þúsundum barna, sem alls ekki ná neinu valdi á notkun máls. Af þessum sökum hafa hinar ýmsu stofnanir lagt stórfé til rannsóknanna í Yerkes, og á fávitahæli í Atlanta hefur sams konar tölvu verið komið fyrir til þess að kanna, hvort mögu- legt er að kenna mállausum, vangefn- um börnum að tjá sig á þennan hátt, með táknum og hnöppum. Vonir eru bundnar við, að það reynist unnt, því þá geta hinir vangefnu einnig séð, hvað sagt er, en það er mikilvægt því mörg þeirra muna alls ekki síðasta orð til þess næsta í töluðu máli. Tilraunum þessum verður haldið áfram til 1980. Fjórum nýjum sjim- pönsum verður kennt að tala á þenn- an hátt, og lagt verður enn meira á Lönu (sem nú er fimm ára, en sjim- pansar geta orðið allt að 50 ára), með því að fá henni yfirgripsmeiri stjórn- borð og flóknari tölvur. Rumbaugh sagði: „Við þurfum á sjimpansanum að halda til þess að gefa okkur upp-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Úrval

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.