Úrval - 01.11.1975, Page 72

70
ÚRVAI.
þann atburð hafði forsetinn látið eins
og' „harði maðurinn", maðurinn með
byssuna, fjárhættuspilari í alþjóða-
stjórnmálum. Hinn 8. maí tók hann á
móti sókn óvina í Víetnam, og hann
hafði aukið hörkuna þar með snjallri
ákvörðun um, að varpa skyldi sprengj-
um í mynni Haiphonghafnar. Ef nauð-
sjm krefði, manaði Nixon bæði kín-
verja og sovétmenn til að taka þátt í
miklu spili um stríð og frið. Hann
hafði sigrað í því spili. Hann hafði
haldið áfram og farið tveimur vikum
seinna til Moskvu og mætt með hörku
þeim Bresnjev og Kosygin.
Nú kom þessi að því er virtist
ómerkilegi atburður, þetta innbrot í
höfuðstöðvar demókrata. Atburðurinn,
sem Haldeman var að segja honum
frá, var vissulega heimskulegur og
sannarlega olli hann vandræðum. En
var hann mikilvægur?
„Efnasambandið" milli Haldemans
og Nixons gerði þá sem samviskulausa
framkvæmdastjóra. „Haldeman og
hann voru saman í herberginu," sagði
Kissinger síðar. „Hefði ég verið þarna
eða einhver annar, sem hefði spurt þá
út í þetta, hefði allt farið öðruvísi.
Hann hefði farið að okkar ráðum.“
Forsetinn fór að ráðum Haldemans.
Pað var hinn 23. júní 1972. Dean
hafði sagt Haldeman, að hann og Mit-
chell hefðu átt fund og mælt með því,
að CIA yrði falið að hindra rannsókn
FBI. Eftir stutt samtal:
Haldeman: „Og þér virðist finnast,
að rétt sé að fá þá (FBI) til að hætta."
Forsetinn: „Pað er rétt, ágætt.“
Haldeman: „Peir segja, að eina leið-
in til þess séu fyrirmæli frá Hvíta
húsinu.“
Forsetinn: „Allt í lagi. Ágætt.“
Eftir hina miklu spilamennsku um
stríð og frið var ekki einu sinni kast-
að teningum um þetta. Prýst var á
hnappinn, og Nixon lét mikillega gagn-
vart demókrötum, sem voru, að hann
taldi, lítilfjörlegir andstæðingar sam-
anborið við þá, sem hann hafði bar-
ist við. Nixon hélt áfram og sagði:
„Vertu harður. Pannig leika þeir, og
þannig munum við leika.“
Með þessu stutta samtali hafði for-
setinn farið yfir mörkin. Hann hafði
brotið lögin eins og svo margir undir-
menn hans án þess að gera sér fulla
grein fyrir, hvað hann var að gera.
Fyrir Nixon átti ekki að liggja að geta
bætt fyrir brotin.
Innan fimm daga hafði ráðagerðin
orðið að engu. „Ef fá á leyniþjónust-
una í þetta,“ var athugasemd Ver-
nons Walters, aðstoðarframkvæmda-
stjóra CIA, „yrði úr því, sem nú er
minniháttar, venjuleg sprengja, geysi-
mikil sprenging, sem einfaldlega borg-
ar sig ekki fyrir viðkomandi ■—■ vegna
áhættunnar “ CIA neitaði um aðstoð,
og ,,neðanjarðarhreyfingin“ varð að
starfa upp á eigin spýtur.
Ráðagerðin, sem næst varð til, átti
að vera í tveimur þáttum. í fyrsta
lagi mútur og í öðru lagi meinsæri.
Þegar 19. september gekk í garð,
höfðu 220 þúsund dollarar (um 35
milljón krónur) verið greiddar. Petta
voru ekki einungis greiðslur til lög-