Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Blaðsíða 40
um lögmál guðs og allar kröfur til hans, svo að hann
geti breytt guði þóknanlega. Móse er hér staddur í landi
Móabítanna, kominn fast að Jórdan. Höfuð-inntak bókar-
innai eru þrjár í æður, er Móse á að hafa flutt í áheyrn
lýðsins. Miðræðan er þeirra langmest og nær frá 5, 1 til
29, 1. Fyrsta ræðan (1, 6—4, 40) myndar eins konar
inngang, og síðasta ræðan (29, 2—30, 20) eins konar
eftirmála við höfuðræðuna. Að síðustu er skýrt frá því,
er Móse kveður lýðinn, setur Josva Núnsson eftirmann
sinn, selur prestunum í hendur lög þau, sem hann
áður hefir brýnt fyrir lýðnum, og býður að lesa upphátt
fyrir lýðnum 7. hvert ár á laufskálahátíðinni.
í sjálfri bókinni er það hvergi gefið í skyn, að hún
sé samin af Móse. Þar sem höfundurinn sjálfur talar,
talar hann ávalt í þriðju persónu um Móse, þannig t. a. m.
í uppliafi bókarinnar, þar sem skýrt er frá því, að Móse
haíi flutt ræður sínar „iiinu megin Jórdanar", — en eins
og þegar hefir verið bent á, er auðsætt af þessu, að höf-
undur ritsins hefir átt heima fyrir vestan Jórdan, þ. e. í Pa-
lestína, og þá getur Móse ómögulega verið höfundur hennar.
Eins og nýlega var drepið á, hefir höf. 5. Mós. ekki
þekt stærsta heimildarrit fimmbókaritsins, en aftur
á móti hin tvö höfuðritin, Jahve-ritið og Elóhím-ritið,
sem svo eru kölluð (sjá síðaij. Ef vér nú berum saman
lagasetningu 5. Mós. við lagasetningu þessara tveggja
rita, en hennar er sérstakiega að leita í 2. Mós. 20.—
23. kap. (þ. e. boðorðin (dekalogos) og sáttmálsbókin), á-
samt 2. Mós. 34, 10—26, sést annars vegar sambandið
milli beggja, en hins vegar er mismunurinn svo mikill
í öðrum greinum (ákvæðin öll svo miklu fyllri og ná-
kvæmari í 5. Mós.), að auðsæilega er hér um sögulega
þróun að ræða, hvað ákvæði laganna snertir, er aftur ber
það með sér, að 5. Mós. hlýtur að vera rituð miklu
seinna en bæði hin ritin.