Skírnir - 01.12.1917, Blaðsíða 39

Þjóðfélag og þegn.
Mærkelig nok trænger Alles Ret langt
mere til Værn end de Rnkeltes.
Svend Högsbro.
Sambandið milli þegns og þjóðfélags er orðið mjög
margþætt hjá öllum menningarþjóðum, og það vafalaust
um of til þess, að afstaða þeirra geti verið skýr í meðvitund
alls almennings. Til þess að greiða fyrir umhugsun og
skilningi á þeirri afstöðu, er nauðsynlegt að rekja sundur
alla þá þætti, sem um er að ræða, og athuga hvern fyrir
8ig. Neitað verður því ekki, að um ýmsa af þessum
þáttum hefir mikið verið rætt og ritað sérstaklega, t. d.
hina »politisku« afstöðu, réttarfarsafstöðuna o. s. frv. en
hin beina fjárhagslega afstaða hefir miklu sjaldnar verið
einangruð, svo hugmyndir manna um eðli og rétt á þvi
sviðinu eru mjög á reiki. En með fjárhagslegri afstöðu er
hér átt við þær gjaldakröfur, sem þessir tveir aðilar —
þjóðfélag og þegn — geta átt hvor á annan að réttu lagi,
Hér skal nú reynt að varpa ljósi yfir þessa hlið málsins
ffieð beinni hliðsjón af skattaskipulagi landsins, þvi það
gefur bezta liugmynd um þá afstöðu, sem nú er í þessu
efni. Verður ekki hjá komist að taka það fyrst til itar-
legrar yfirvegunar til að þekkja sem bezt einkenni þess
°g stefnumörk.
Það er þá strax eftirtektavert, að með hverju ári
fjölgar þeim mönnum, sem gera skattamál landsins að'
opinberu umræðuefni. Bendir það til þess, að allrík
óánægja muni vera með þær skattastefnur og álöguað-
ferðir, sem hér gætir mest, því síð-ur gera menn slík mál