Skírnir - 01.12.1917, Blaðsíða 49

Skírnir] Þjóðfélag og þegn. 383'
1. Beinir skattar...........................7— 7,5 <y0
2. Aðflutningsgjöld (tollar)
a. af almennri neyzluvöru................ 53—56,5 —
b. - munaðarvöru (öli, tóbaki 0. fl.) . 20—21,5 —•
3. Útflutningsgjöld.........................13—14,5 —
4. Aukatekjur, leyfisbréfagjöld 0. fl. . . . 7 —
Þessar hlutfallstölur eru reiknaðar út með tvennu
móti. Það þykir nefnilega orka tvímælis hvort 4. liður-
inn geti talist álögur, þó þar sé um tekjustofna að
ræða, sem engum sérstökum starfsrekstri eru bundnir, eins
°g t. d. símasambönd, póstmál 0. fl. Fyrri tölurnar eru
miðaðar við að sá liður sé reiknaður með, en þær seinni
við það, að honum sé slept, af því hann liggi utan við
hinn eiginlega skattagrundvöll..
Nú má álíta að allar þær álögur, sem hvíla eins og
nefgjöld á mönnum, falli á v.innuna. Sú ályktun er
dregin af því, að yfirleitt hefir allur þorri manna v i n n u-
k r a f t sinn að auðsuppsprettu, og því hljóta þær álögur,
sem falla jafnt á alla, að hitta fyrst og fremst þann
tekjustofn, sem allir hafa yfir að ráða. En nefskattur
geta talist allir tollar á nauðsynjavöru, eða vöru, sem
allir kaupa tiltölulega jafnt af, en með slikum tollum er
fullur helmingur af hinum eiginlegu landssjóðsálögum
tekinn1).
Um toll af munaðarvöru (tóbaki, öli 0. fl.) verður síð-
ur sagt hvernig hann komi niður, því kaup á slíkum
vörum eru engum reglum háð.
Hinar aðrar skattálögur falla að mestu leyti á »kapi-
talið«, þ. e. eru miðaðar við það. Þannig leggj-
ast útflutningsgjöld 0g lausafjárskattur á í beinu hlutfalli
við framleiðsluna. Þó ábúðarskatturinn sé miðaður
*) í flokknum undir 2. a. (tollar af nauðsynjavöru) eru taldir
kaffi- og sykurtollur og vörutollur, en getið skal þess, að tollur af sum-
<nn vörutegundum (s. s. kolum, salti 0. fl.) legst ekki að öllu ieyti á sem
nefskattur, en hann nemur lika tiltölulega litlu. Aftur má benda á ýmsa
aðra nefskatta, s. s. sóknargjöld, sýslusjóðsgjöld 0. fl., en þau eru ekki
tekin inn á þetta yfirlit.