Skírnir - 01.12.1917, Blaðsíða 41

'-Skirnir]
Þjóðfélag og þegn.
375
tillögur iiestra þeirra að því að hafa skattana fremur
•beinar álögur á eignir og tekjur. En þar eð þeir hafa
•ekki færst í fang að kryfja málið til mergjar, þá ná til-
rlögurnar skamt bæði i fjárhagslegu tilliti og eins í því, að
færa skattgreiðsluna á réttar hendur. A meðan ekki er
sýnt fram á, hvernig meginhluti þeirra tekna, sem
tollarnir gefa í landssjóð, geta færst yfir á b e i n a skatt-
stofna, verða óákveðin ummæli, og tillögur um smátilfærslur
á iieiri skattstofna, að skoðast sem kák eitt, sem að eins
geri skattamálafiækjuna margbrotnari og erfiðari úrlausnar.
Slíkar tillögur um tilfærslur eru og eðlilega svo ósam-
hljóða, að reynslan sýnir, að þær geta ekki náð fram að
ganga, nema með afslætti og railligjöfum, sem ef til vill
eyðileggja hið helzta, sem við þær væri að virða — jafn-
vel mikinn hluta teknanna líka, svo niðurstaðan getur
■orðið, að fram komi nýr skattstofn, sem auki fyrirhöfn og
umstang, en gefi lítið í aðra hönd.
Þetta gefur útskýring á því, að tollastefnan heldur
gengi sínu í skattalöggjöfinni þrátt fyrir ýms andmæli
■og góðan vilja einstakra manna til að vinna á móti
henni.
Þó nú þeirra radda kunni að gæta meira opinberlega,
sem telja beina skatta betri álöguaðferð, er með því eng-
veginn leitt í ljós, eða sannað, að sú stefna ætti al-
tuennum vinsældum að fagnahér, ef á reyndistrax,
^ meðan þjóðin er ekki betur upplýst í þjóðhagsmálefnum,
mé um skyldur hins einstaka við þegnfélagið, en raun er
a- — Sem von er til um jafn fámenna þjóð er um litlar
!bókmentir að ræða í þeim efnum á íslenzku, og sizt i
nokkurri samsvörun við núverandi ástand og aldarhátt,
enda gætir þess mjög í ritum þeirra manna, sem fundið
bafa kðllun hjá sér til að gerast leiðtogar í þessum efnum
1 dagblöðunum, að þeim hefir með öllu verið ókunnugt
um nýrri tíma stefnur í skattamálum. Þarf það ekki að
vera sprottið af því, að þeir sömu menn sé þröngsýnir í
-skoðunum yfirleitt, en þar eð þeir virðast ekki þekkja
iþær grundvallarreglur, sem málsmetandi þjóðmegunarfræð-