Skírnir - 01.12.1917, Blaðsíða 63
'-Skirnir]
Þjóðfélag og þegn.
397
^stoðum undan, sem skakt eru settar undir þjóðfélagsbygg-
inguna, því þá hrynur fleira en til er ætlast. Því munu
þær meira miðaðar við það, að hverju b e r i að stefna,
^en hitt, hve miklu fengist áorkað með þeim í bráð.
En tillögurnar verða á þessa leið:
1. Að skattalöggjöfin sé tekin til alvarlegrar ihugunar
af þingi, stjórn og þjóð.
2. Að allar breytingar á því sviði stefni að þvi, að nema
burtu neyzluskatta (tolla) og aðra óbeina skatta, og enn-
fremurþærálögur,sem miðast við framleiðslu manna. Sé
gengið á að afnema eða takmarka skattana sem mest
eftir þessari röð:
a. Sykurtollur
b. Vörutollur
c. Kaffitollur
d. Útflutningsgjöld (almenn)
e. Tóbakstollur og aðrir munaðarvörutollar.
3. Að loknu fasteignamatsstarfinu séu hinir sérstöku
skattar af ábúð, lausafé og húsum afnumdir, en í
þeirra stað sé af landeigendnm krafist hundraðsgjalds
af öllu félagsmynduðu verði lands, og annara náttúru-
gæða, og nemi gjaldið fyrst 1%, en fari hækkandi,
með tilteknu millibili, um V2 °/0 í einu, þar til fullri
leigu nemur.
4. Atvinnugreinar þær, er hið opinbera rekur á eigin
ábyrgð: (póst- síma- vita- samgöngumál o. s. frv.),
hafi aðskilinn fjárhag, hver um sig, og gjaldtaxtar
þeirra miðaðir við, að hver starfsgrein beri sinn kostn-
að, og til jafnaðar þau útgjöld, sem viðhald hennar
og umbætur hafa í för með sér, en leggi ekki að öðru
fram fé til almennra þarfa.
A meðan skattar eða afgjöld af jarðeign og öðrum
einkaréttindum, ásamt ýmsum aukatekjum, svo og
eftirstöðvum hinna hverfandi skatta, vega eigi á móti
átgjöldum landssjóðs, sé. úr því bætt á þann hátt:
a. Að breyta núgildandi tekjuskatti i eignaskatt
og tekjuskatt af atvinnu. Sé goldinn