Tímarit Máls og menningar - 01.10.1976, Blaðsíða 8

Tímarit Máls og menningar
skóla sem dæmi um endurbætur á námsefni og kennslutilhögun, sem ekki
hafa enn sem komið er almennt leitt til betri námsárangurs nema síður sé,
að mínu áliti. Þessar greinar eru danska og eðlis- og efnafræði.
Dönskukennsla hefur verið færð niður í aldursflokkun nemenda, niður
í 4. bekk, og þar með aukin, ef hún er mæld í heildarfjölda kennslustunda.
Jafnframt hefur áherzla í kennslunni verið færð af rituðu máli yfir á talað
mál. Til þess að kennarar séu færir um að kenna nýja námsefnið á réttan
hátt er mikilvægt og raunar nauðsynlegt, að þeir fái þjálfun á námskeið-
um. Slík námskeið hafa að sjálfsögðu verið haldin, en gagnsemi þeirra er
takmörkuð, bæði af því að námskeiðin standa smtt og af því að þátttaka
í þeim er frjáls. Aðeins u. þ. b. helmingur þeirra kennara, sem kenna nýja
námsefnið, mun hafa verið á slíkum námskeiðum. Og hætt er við, að heima
hafi setið sá helmingurinn, sem mesta þörf hafði fyrir að sækja námskeið.
Flestir dönskukennaranna eru miður færir í dönsku talmáli en ritmáli, og
hlýtur það að vera mjög bagalegt, þegar áherzlan í kennslunni er færð yfir
á talað mál. Samfara aukinni dönskukennslu fjölgar kennurum, sem
kenna dönsku, án þess að séð hafi verið um að mennta þá sérstaklega til
þess starfs. Hér er við mikinn vanda að eiga, því að fyrir margra áratuga
vanrækslu í menntun kennara verður ekki bætt á stuttum tíma.
Þá kem ég að hinu dæminu, eðlis- og efnafræði í grunnskóla. Nýja
námsefnið er byggt upp á að gerðar séu tilraunir og unnið úr þeim. Hér
gildir sama og í dönskunni, að þörf er á þjálfun fyrir kennara, en aðeins
hluti þeirra hefur sótt námskeið. Annað atriði varðandi eðlis- og efnafræði
er, að margir skólar eru vanbúnir tækjum og hafa lélega aðstöðu, m. a.
vegna húsnæðisþrengsla og tvísetningar, til að framkvæma þær tilraunir,
sem eru grundvöllur námsins. Ef tilraunagerðin er vanrækt, missir kennslan
marks. I þessum skólum er hætt við, að niðurstaðan verði sú, að námsárang-
ur verði lakari en með gamla námsefninu, þótt menn séu almennt sam-
mála um, að nýja námsefnið sé mun betra.
Það er alkunna, að mennmn kennara á Islandi er mjög áfátt á öllum
skólastigum. Þegar teknar eru upp nýjungar í starfsemi fyrirtækja, eru
starfsmenn þeirra sendir á námskeið eða þjálfaðir á annan hátt, áður en
þeir eru settir í ný störf. Fyrirtækin kosta þá á námskeiðin og greiða þeim
full laun á meðan. Kennarar eru hins vegar oft látnir kenna námsgreinar
og námsefni, sem þeir hafa haft lítil kynni af, og er þá alveg undir hælinn
lagt og undir þeim sjálfum komið, hver undirbúningur þeirra verður. Þá
er og algengt, að fengið sé til kennslu fólk, sem ekki er búið undir kennslu-
214