Tímarit Máls og menningar - 01.10.1976, Blaðsíða 41

Ltnudansinn
istana, djúpa virðingu hans fyrir P. J. Toulet, bandaríska matargerð (!) og
náttúrlega Chesterton, Schopenhauer, Shaw. Úr þessu langa samtali hef ég
vinsað nokkra þætti, sem íslenskir lesendur kynnu að hafa gaman að.
Ef ég ætti að láta eitt orð lýsa því, hvaða áhrifum ég varð fyrir frá þess-
um manni, sem ég hafði ekki kynnst persónulega áður (lærdómur, menning,
minni, ná út af fyrir sig nokkuð langt til útskýringar honum) væri það
húmor, einskær óbilandi húmor.
II
Svo, þennan maídag (tilviljun réð, að þetta bar upp á afmælisdag minn
og útkomu fyrstu bókar minnar) lagði ég leið mína á hótel hans við annan
mann — það var Róbert Guillemette, normannískur listmálari, hann tók
Ijósmyndirnar, sem fylgja þessum texta. Jorge Luis Borges með stafinn sinn,
sem hann skilur aldrei við sig (en hann hefur aðra stoð: María Kodama er
allt í senn: aðdáandi, ritari og nemandi) tekur á móti okkur með stakri
kurteisi. I fyrstu kemur hann mér til að hugsa um Oscar Wilde: hann hefur
unun af samræðum.
Bókmenntafræðin telur að skáldsagan í Rómönsku Ameríku sé einn af
undirstöðuþáttum framúrstefnunnar. Fyrir um fimmtán árum birtust snögg-
lega, hvert á fætur öðru, verk nokkurra yngri rithöfunda. Þar má nefna
Julio Cortázar, argentínskan að ætt, en hann er fæddur í Belgíu og settist
að í Frakklandi („Rayuela" þ. e. „parís“ er höfuðrit hans: í kvikmyndunum
„Blow-up“ eftir Antonioni og „Week-end“ eftir Godard er mikið komið
frá Cortázar). Þá er Kólúmbíumaðurinn Gabríel García Márquez („Einvera
í hundrað ár“, „Ævikvöld ættföðurins“); Perúmaðurinn Mario Vargas
Llosa („Borgin og hundarnir“, „Græna húsið“)... Hinir öldnu hverfa á
braut, það er lögmál lífsins: Tveir Nóbelsverðlaunahafar: Miguel Angel
Asturías frá Guatemala og Pablo Neruda Tsíleskáld. Enn eru í fullu fjöri
Kúbumennirnir Alejo Carpentier („Upplýsingaröldin“, „Konungsríki þessa
heims“), og Nicolás Guillén, stórskáld af svörtu og hvítu foreldri, sem á
þakkir skildar fyrir „Sóngoro Cosongo". Nöfnum ýmissa merkra höfunda
er sleppt til að upptalningin verði ekki of löng. Borges verður að skipa á
bekk með þeim sem síðast voru nefndir. En þetta eru ólíkir menn. Borges
játaðist undir hægrisinnaða hugmyndafræði, eða nánar tiltekið það sem
gæti kallast hægri siðmenning. Með þetta í huga spyr ég svo:
247