Tímarit Máls og menningar - 01.10.1976, Blaðsíða 89

var síra Jón mjög vinsælt skáld og
langt fram eftir 19- öld kunnu menn
kvæði hans, aftur á móti lágu þýðing-
arnar óseldar í bókaskemmu Bókmennta-
félagsins langt fram eftir öldinni.
Með þessari útgáfu er gerð tilraun
til þess að tína til í úrdrætti mismun-
inn á textum Miltons, Popes, Gellerts
og Klopstocks og síra Jóns, svo og er
þar að finna tæpar fjórar blaðsíður um
form og stíl skáldsins. Þótt þetta sé
góðra gjalda vert vantar útlistun og
skilning á aldarandanum sem síra Jón
hrærðist í og áhrifum þeim sem orkuðu
á skáldgáfu hans.
Siglaugur Brynleifsson.
EIGUR ÁN INNISTÆÐU
Það er ekki eins biblíulegur hljómur í
Jarðneskum eigum og Man’s Worlclly
Goods; Adam Smith er hvergi nálægur
í „sögu auðs og stétta“ en hnýsni hans
um náttúru og orsakir að auðlegð þjóð-
anna liggur vitanlega að baki „the
story of the wealth of nations". Leo
Huberman, maður af guðs útvöldu
þjóð, kennaramenntaður og hagfræði-
lærður í tveim heimsálfum, fær því
ekki að öllu leyti að njóta sannmælis við
íslensku gerðina á heiti og undirtitli
hans margfrægu bókar frá 1936 sem
nú liggur á borði mínu.1 Vissulega var
þýðandanum, Ottari Proppé kennara á
Dalvík, nokkur vandi á höndum við að
gefa bókinni nafn. Urlausn hans er lip-
ur og ekki ósmekkleg, en rislítil. Hið
sama má segja almennt um þýðingu
1 Leo Huberman: Jarðneskar eigur.
Saga auðs og stétta. Mál og menning
1976. 278 bls.
Umsagnir um bcekur
hans á meginmáli bókarinnar. I þessu
felst hvort tveggja, að eitthvað skorti
á fyllstu nákvæmni, og íslenski búning-
urinn sé ekkert snilldarverk. Þarfyrir
getur þýðingin verið í meginatriðum
frambærileg og raunar sómt sér allvel
við hlið þýðinga á öðrum fræðiritum
í sögu og þjóðfélagsmálum.
I eftirmála gerir þýðandi, OP, grein
fyrir því að sleppt hafi verið viljandi
tveimur síðustu köflum bókarinnar, en
þeir fjölluðu um málefni sem voru efst
á baugi þegar hún var rituð. Höfundur
hafi staðið þeim atburðum of nærri.
Kaflarnir sem þannig duttu niður í
íslensku útgáfunni voru eftilvill þeir
sem höfundur hefur upphaflega talið að
ættu mest erindi við almenning. Þarna
var nefnilega að finna rökrétta niður-
stöðu af „sögulegri nauðsyn" verksins:
annars vegar myrkur fasismans, hins
vegar birta sovétkommúnismans. Ekki
er þessum köflum sleppt í amerísku út-
gáfunni frá 1968 né beðist á nokkurn
hátt afsökunar á þeim. I þessu sam-
bandi er rétt að rifja upp stöðu höf-
undar og ævistarf, enda vantar það í
bókina.
Leo Huberman var af borgaraættum,
hlaut uppeldi samkvæmt því og hafði
alla ævi nóg að bíta og brenna. Hann
gerðist kommúnisti af því tagi sem
hægt er fyrir gáfaðan mann að vera
það í Ameríku, þ.e.a.s. óháður marx-
isti. Ritaði hann nokkrar bækur um
hugðarefni sín, en þetta er sú sem víð-
ast hefur farið og er talin hafa verið
gefin út vestra í samtals hálfri milljón
eintaka. Laust fyrir 1950 hefst sam-
starf hans og annars róttæks hagfræð-
ings, Paul Sweezy, um útgáfu á tíma-
ritinu Monthly Review og síðar einnig
á bókum í tengslum við það. Sweezy
var þekktur háskólafyrirlesari og virtur
291