Tímarit Máls og menningar - 01.10.1976, Blaðsíða 34

Tímarit Máls og menningar
Enginn staður er þar án jurtapotta, út úr gömlum múrum vaxa jurtir
til að skreyta þá, aldrei um of, ekki heldur van. Sjórinn þarna er fullur
af undursamlegum kufungum og skeljum og fiskarnir skjótast um með
þvílíkri fimi sem engum mennskum manni er lén, og ekki nema ljós-
álfum í dansi. Trén breiða laufin móti sólskini, elta það allan liðlangan
daginn. Eins fara blómin að.
Einhver villimaður, líklega norðan að, hefur krotað á hin breiðu blöð
alóunnar sitt ómerkilega nafn. Þetta mætti kalla goðgá og helgispjöll
og refsivert athæfi.
Upp um allar hlíðar spretta fram hús handa fólki að búa í. Þar var
mér hvergi boðið inn, enda kom ég ekki að neinum dyrum — nema
einum. Hjá Axel Munthe. Þar fékk ég að fara inn, en höfðingi hússins,
hann sjálfur, er allur á bak og burt og eyðileiki í húsinu, svo sem verða
vill þegar heimilisfólkið er allt liðið undir lok, og ekki eftir nema ráp-
andi og gónandi túristar. Ef hann er þarna ósýnilegur, mun honum þá
ekki leiðast þessi látlausi gestagangur?
Meðan hann lifði, safnaði hann að sér dóti gröfnu úr jörðu, flest er það
í molum og brotum, en þó er ein myndin heilleg, hún er af manni sem
er að reyna að ná þyrni úr ilinni á fæti sér, að mig minnir. Eldhúsið er
gamaldags, enginn harðviður, enginn kæliskápur, engin frystikista, ekki
einu sinni brauðrist, hvað þá hrærivél.
Eg hef fyrir satt að hann hafi aldrei gifst, en dáið háaldraður í kon-
ungshöllinni í Stokkhólmi, hjá vini sínum svíakonungi. Og er nú hús
hans haft að augnagamni flakkfólki norðan úr heimi, svo sem mér og
mínum líkum, og ekkert annað hús á þessari litlu eyju er opið almenningi,
það ég veit, en eyjan er nákvæmlega jafnstór bújörð afa míns Þingnesi.
Sú jörð mætti vera frægri en hún er því þar stökkva laxar og skjótast
hornsíli, og búa lítil skordýr um sig í puntstráum, og blasa við snæfjöll
og jöklar í öllum áttum.
Vinnumenn
Frá því er nú að segja að í þessu víða landi, grónu og ræktuðu upp
í fjallabrúnir, þar eru líka vinnumenn, flestallir ungir og mjúkir í öllum
liðamómm, komnir frá fátækum heimilum þar sem upp sprettur mikil
fjöld barna, því páfinn vill hafa það svona. Hann segir Guð eiga sálir
þessara snauðu barna, og skal því ekki neitað.
240