Morgunblaðið - 16.12.1987, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. DESEMBER 1987
21
Af stúlkunni Ayla
Bókmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Jean M. Auel: Dalur hestanna.
Skáldsaga um bðrn jarðar
Útg. Vaka Helgafelli 1987
Þýð. Asgeir Ingólfsson og Bjarni
Gunnarsson
Hér tekur við að segja sögu stúlk-
unnar Ayly, sem hafði orðið viðskila
við ættstofn sinn og elst upp hjá
Þjóð bjamarins mikla. Hún hefur
verið rekin á braut þar eð hún brýt-
ur ÖU lög, skráð sem óskráð.
Einfaldlega með því að vera öðruví-
si. Þroski hennar er annar, þegar
þeir staðna og komast ekki lengra
á sinni braut, heldur hún áfram að
þroskast.
Og því er hún eiginlega dáin og
verður að leggja af stað og það
vakir fyrir henni að fara að ráðum
fóstm sinnar og reyna að komast
aftur til síns ættstofns, sem hún
af einhverjum ástæðum skildist frá
nokkurra ára gömul.
Ayla heldur af stað, litla soninn
sinn hefur hún orðið að.skilja eftir,
en þrautseigja hennar og útsjónar-
semi hjálpar henni. Á ferðinni lendir
hún í að kljást við margs konar
vandamál, til þess eins að lifa af,
og Jean M. Auel lýsir því mjög
skemmtilega, en þótt maðurinn
verði að takast á við erfíðleika til
að yfírstíga þá og læra eitthvað
nýtt, lá nú við mér fyndist Ayla
vera einum of snjöll.
Loks kemst hún í Dal hestanna
og ákveður að vera þar hríð. Hún
veiðir sér til matar, en einmitt það
hafði meðal annars átt þátt í að
hún var gerð brottræk frá þjóð
bjamarins. Hún tekur að sér lítið
folald og seinna ljónsunga, og það
er fróðlegt að lesa um það, hvemig
hún lærir smátt og smátt að nota
hestinn, sem hún hafí ekki kynnzt
áður. Bæði til að láta hann draga
birgðar og fara á honum á veiðam-
ar.
En einsemdin nagar hana, ljóns-
ungi og hross koma ekki í staðinn
fyrir samneyti við mennskar vemr.
Þó slær hún einlægt á frest brott-
för sinni úr dalnum.
Víðs ijarri Dal hestanna em
bræðumir Jondalar og Thonolan á
Ferðalaginu. Þeir em af sama ætt-
stofni og Ayla. Jondalar er greini-
Jean M. Auel
lega kvennagullið á heimaslóðum
sem annars staðar, en hann hefur
aldrei orðið ástfanginn og er hann
þó flestum öðmm snjallari að gefa
konum sælugjöfína. Þær bræður
ferðast lengi og lenda vitanlega í
ýmsum mannraunum. Þeir kynnast
til að mynda flathöfðunum eða
Neanderdalsmanninum, sem þeirra
ættbálkur hefur á óskipta fyrirlitn-
ingu og lítur á sem dýr.
En eftir að Thonolan hefur misst
konu sína, sem hann gengur að
eiga í ferðinni, ákveða þeir bræður
að snúa heim á leið. En þeir verða
fyrir árás ljóns Aylu og Thonolan
deyr, en stúlkunni tekst að koma
Jondalar heim í helli sinn og hjúkra
honum, en hún hafði lært heilmikið
um lækningar hjá þjóð bjamarins.
Það er öldungis út í bláinn að
rekja söguþráðinn í þessari stóm
bók, sem er yfír 500 blaðsíður. Hún
er uppfull af læsilegum fróðleik og
heldur áhuga manns föngnum. Mér
fannst frásögnin af vem Aylu í Dal
hestanna of langdregin, jafnvel þótt
Auel skyti inn kafla og kafla úr
ferðalagi bræðranna. Niðurlag-
skaflarnir um þau Aylu og Jondalar,
og erfiðleikana sem koma upp milli
þeirra varðandi tjáskiptin og öll al-
menn skipti vom oft fallegir, en
lopinn teygður um of.
Ég hef ekki lesið bókina á fmm-
málinu, en þýðing Ásgeirs Ingólfs-
sonar og Bjama Gunnarssonar er
vel gerð og á þjálu og auðugu
máli.EP
HALLIOG RÚNA
Bókmenntir
Sigurður Haukur Guðjónsson
Höfundur: Marinó L. Stefánsson.
Káputeikning og myndir: Krist-
inn G. Jóhannsson. Prentverk:
Dagsprent hf. Útgefandi:
Bókaútgáfan Skjaldborg.
Marinó er einn þessara hlýju
höfunda, höndinni sem um pennann
heldur er stýrt af huga barmafullum
af lotningu og þökk til lífsins fyrir
bömin sem fæðast, og af löngun
til þess að verða þeim að liði í klifi
upp móti þroska. Efnivið í sögur
sínar sækir hann því í það sem
göfgar og bætir. Hann veit, að lífið
er gert úr ljósi og skuggum, því
leynir ekki bami, lætur þetta tvennt
takast á, og ljósið sigrar.
Hér segir frá systkinum tveim,
Sigrúnu og Halldóri, Rúnu og Halla.
Þau em bæjarbörn, sem bæði hafa
kynnst hættum umferðarinnar, hún
gleymt sér við strætisvagn, hann á
hlaupum eftir bolta. Foreldramir
bregða á það ráð að flytjast upp í
sveit, að Fjalli. Þar bíða barnanna
fyrst sæludagar í faðmi náttúmnn-
ar, frelsi og unaður, sem þau þekktu
ekki fyrr. En þar bíður þeirra líka
sorgin, foreldrar þeirra, blessuð,
farast í snjóflóði. Móti bömunum
breiða hjónin á Gili, þau Lauga og
Óli, kærleiksfaðma, og hjá þeim ná
bömin gleði sinni á ný, reynast
myndarböm bæði á heimili og í
skóla.
En ekki geta þau búið börnin,
og fjárhaldsmaður þeirra telur rétt-
Marinó L. Stefánsson
ast að selja arf þeirra, þau gerist
bæjarböm á ný. Víst er bömunum
þetta sárt í fyrstu, en í bænum bíður
frændfólk í varpa, sem líka kann
að elska, eins og þau Óli og Lauga.
Á vetmm skulu bömin njóta skóla
bæjarins, á summm sælu sveitar-
innar.
Marinó varar lesendur sína við
nautnalyfjum, bendir á gleði þeirra
sem leggja- sig fram við nám og
vinnu.
Stíllinn er agaður stíll kennar-
ans, málið tært og fagurt. Myndir
Kristins em meistaralega gerðar,
og því mikil bókarprýði. Próförk vel
lesin, varla dregur ein villa, á síðu
12, úr þeim dómi. Hafi útgáfan því
þökk fyrir hugljúfa bók.
Sjálfstæðisfélögin í Reykjavík
Jólabarnaskemmtun
Jólabarnaskemmtunsjálfstæðisfélaganna
í Reykjavík verður haldin sunnudaginn
20. desember nk. í Sjálfstæðishúsinu
Valhöllki. 15.00-17.00.
Hljómsveit Ólafs Gauks
skemmtir og jólasveinar koma
í heimsókn.
Kaffiveitingar og smákökur.
Sjálfstæðisfólk er hvatt til að Qölmenna með bömin.
Miðaverð kr. 400,- fyrir fullorðna, en frítt fyrir böm.
Sjálfstæðisfélögin í Reykjavík.
Nú ersviti
ekkert vandamál
lengur!
einkaumboðáíslandi: La^xmann

frá MENNEN
SKÚLAGÖTU 32-34 - SlMI: 2 25 55 - PÓSTHÓLF 834 - 121 REYKJAVÍK