Morgunblaðið - 16.12.1987, Blaðsíða 74

n
i
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16..DESEMBER 1987
Kuwait:
„Við búum við stöðuga ógn, en vit-
um ekki hvaðan óvinurinn kemur“
Eftir Jóhönnu
Kristfónsdóttur
„Stundum er þetta eins og flug-
eldasýning til að sjá“ sögðu þeir
Lars danski og Yassin Sýrlend-
ingur, þegar við vorum að fá
okkur snarl á efstu hæðinni á
Sheratonhótelinu og horfðum
yfir til Basra. Þessarar borgar,
sem hefur verið barizt um af
tryllingi árum saman. Og ýmist
írakar eða Iranir haft betur. Það
var yfir þessari nánd einhver
óraunveruleiki. Skemmra en upp
á Akranes.
Nayef ritsljóri
Blöð í Kuwait eru ritskoðuð og
hefur svo verið fyrir alvöru í nokkra
mánuði og hélzt svona- nokkum
veginn í hendur við það, þegar
emírinn Jabir al-Ahmed al Sabah
leysti upp þingið. Það er ekki
nokkrum vafa undirorpið, að kuwa-
itskir blaðamenn eru mjög ósáttir
við þetta ástand og það kom skýrt
fram hjá ritstjóra A1 Watan að
honum fyndist hreint óþolandi að
una við þetta.„Blaðamenn eru alls
staðar eins,“ sagði hann. „Þeir vilja
fá að skýra frá á opinskáan og
hlutlausan hátt. Þetta er okkur nú
meinað og það þarf ekkert að fjasa
um að auðvitað hefur þetta nei-
kvæð áhrif á vinnumóralinn."
ar þeir ræða um, að þeir hafi
ekkert á móti gyðingum í sjálfu
sér. Stundum stend ég mig að því
að trúa þeim.
Ég skal viðurkenna fúslega að
eftir að hafa verið í Óman, fannst
mér Kuwait til að byrja með erfitt
land. Það hófst strax við komuna
á flugvöllinn. Þó var ég með vega-
bréfsáritunina í lagi og allt átti að
vera pottþétt. En það var engu
líkara en flugvallargengið hefði
sérstaka unun af því að stríða okk-
ur sem þurftum að fara í meiri
yfirheyrslur en Kuwaitar sem voru
bara að koma heim til sín. Það var
hlaupið milli bása og borin saman
ráð sín, í leiðinni fengu þeir sér
kaffi og ég hefði ekkert orðið hissa
þótt þeir gripu í spil inn á milli.
há
t i
Það var ekki barizt um Basra
þessa nóvemberdaga, sem ég var
í Kuwait. En úti á Flóanum héldu
árásir á skip áfram. Og eins og
hefur komið fram í grein frá Kuwa-
it þurfti maður ekki að vera mjög
næmur til að finna ókyrrðina í fólk-
inu. Öryggisvarzlan við stjórnar-
byggingar, söfn, að ekki sé nú
minnst á akstursleiðir út úr borg-
inni var mikil.
„En lífíð verður að ganga sinn
gang, þrátt fyrir allt,“ sagði Nayef
Abdullah A1 Rukabi, ritstjóri blaðs-
ins Dar A1 Watan, þegar ég hitti
hann á skrifstofunni hans.„Við vit-
um ekki um það, frekar en aðrir,
hvaða þýðingu afstöðubreyting
Sýrlendinga á Amman-fundinum
hefur í för með sér. Við vitum ekki
heldur, hvort er hægt að treysta
þeim. En ef þeir skipa sér með írök-
um gæti það haft veigamikil áhrif
á framvinduna í Flóastríðinu.“
í Kuwait eru gefín út fímm dag-
blöð, tvö á ensku. Á A1 Watan eru
um 60 blaðamenn, þar af eru að-
eins 6 konur. Þær fást yfírleitt
ekki við fréttaskrif, eru meira í að
sinna alls konar sérblöðum sem
fylgja A1 Watan nokkrum sinnum
í viku. Þó eru þær að færa sig upp
á skaptið. Og sömu laun sagði rit-
stjórinn að væru greidd fyrir sömu
vinnu.
Hvarvetna eru myndir af einhveijum elskuðum meðlimi„FjölskyIdunnar,“ Hér krónprinsinn Saad
skemmdarverk á olíuvinnslustöðv-
um. Saklausir borgarar hafa látið
lífíð.
„Það er þetta sem mér fínnst
sárara en allt annað“ sagði Wafa
A1 Rasheed við mig, þegar hún
hafði gefizt upp á að fræða mig
um starfssemi Kauphallarinnar og
við snerum okkur að öðrum mál-
um.„ Ég get ekki gert neitt
varðandi stríðið milli íraka og ír-
ana. Hver getur það. En við
Kuwaitar, bæði við sem erum ekta
Kuwaitar og aðrir sem hafa fengið
að búa í landinu og við velmegun,
við getum staðið saman og eigum
að gera það. Það nístir mann óneit-
anlega, þegar landar manns eru
að kljást innbyrðis, þegar saklaus
börn verða fyrir barðinu á ofbeldis-
mönnum, sem nota hvaða leiðir sem
er til að ná einhveijum markmið-
um,- sem ég er þar á ofan ekki
sátt við.“
Óneitanlega var það Kuwaitum
mikið áfall, þegar emírinn ákvað
að ryðja þinghúsið og senda hina
kjörnu fulltrúa heim síðast liðið
sumar. Kuwaitar höfðu verið mjög
stoltir af því að vera eina þjóðin í
þessum heimshluta sem leyfði
kosningar. Að vísu var kosninga-
rétturinn takmarkaður mjög,
aðeins innfæddir Kuwaitar yfir 21
árs fengu að kjósa og eru þá kon-
urnar ekki meðtaldar. Svo að þeir
sem völdu fulltrúa á þingið voru
um 15-20 prósent þjóðarinnar og
kannski ekki það.
En þeir voru komnir með þing
og þeir höfðu reist glæsilega þing-
húsbyggingu. Húsið stendur við
ströndina, arkitektinum var uppá-
lagt að það væri formað eins og
bedúínatjald. Einn Kúwaiti sagði
við mig að mistökin, sem þing-
mennirnir gerðu frá upphafi hafi
verið að vanmeta ættbálkahugsun-
arhátt „Fjölskyldunnar." Það sem
stjórnaríjölskyldan hafi viljað hafí
verið þægt þing og eftirlátt skipað
fulltrúum sem væru ekki einlægt
að spytja óþægilegra spuminga eða
koma með gagnrýni á fjölskyldu
birt var samtal við hér í blaðinu,
hafði raunar komizt svo að orði við
mig, að á þessum örlagatímum
væri það til trafala að láta þing-
menn vera að tala um alls konar
smáatriði og þrasa út af engu.
Þýtt yfír á venjulegt mál, kemur
þessi yfírlýsing Al-Shaheens raun-
ar alveg heim við ofangreint.
Málefni Palestínumanna eru
ofarlega á baugi í Kuwait af ástæð-
um, sem vikið hefur verið að hér
að ofan. Ekki hefur borið á jafn-
miklum óróa meðal þeirra í Kuwait
og sums staðar annars staðar, enda
njóta þeir betri aðstöðu þar að
mörgu leyti. Óhætt er að segja að
það er grunnt á neikvæðum hug í
garð „sionistanna í ísrael." Því að
Kuwaitar hafa tileinkað sér það
sem einmitt er að gerast í mörgum
Arabalöndum, að leggja áherzlu á
að skilsmunur sé milli Gyðinga og
ísraelskra sionista. Það er alveg
með ólíkindum, hvað Arabar geta
orðið guðsenglalegir í framan, þeg-
Samt er það nú svo, að þrátt
fyrir stríðið sem geisar á næstu
grösum, ritskoðun blaða og alls
konar takmarkanir, sem borgar-
amir búa við, fannst mér menn
tala opinskátt - af Aröbum að vera
- um allt mögulegt. Ein meginá-
stæða þess, að Jaber emír lét leysa
upp þingið var ekki Flóastríðið,
heldur og ókyrrð innanlands.
Kuwaitar em mjög hræddir við
þessa innanlandsólgu. Í landinu eru
40 prósent íbúa Kuwaitar, aðrir em
Palestínumenn, Indveijar, Pakist-
anar og Sri Lankar og svo fjöldi
íbúa frá ýmsum Flóaríkjum, sem
vinnur í olíunni. Mikill fjöldi Kuwai-
tanna em shitar, þótt sunnimúham-
meðstrúarmenn séu í meirihluta.
En shitamir fylgja vitanlega írön-
um og þeir hafa látið að sér kveða
á ýmsan hátt. Sprengjum hefur ______________________
verið komið fyrir og reynt að vinna Frá Kuwait-borg
emírsins. Blaðamaður sem bað mig
að hafa ekki nafnið sitt ef ég vitn-
aði í orð hans, sagði að það væm
margir mánuðir síðan emírinn hefði
tekið ákvörðun um að reka þingið
heim.„Eftir kosningarnar í febrúar
sáu emírinn og krónprinsinn, að
þingið gæti farið að verða of áhrif-
amikið. Þá höfðu náð kosningu
ýmsir fulltrúar shita sem hafa ge-
rólíkar hugmyndirog fellu alls ekki
í kramið. En það var beðið með
að gera neitt í nokkra mánuði,
þeim hefði varla verið stætt á að
grípa til aðgerða strax að kosning-
um loknum, eftir allar yfirlýsing-
amar sem fjölskyldan hafði gefið.“
Aðstoðamtanríkisráðherra
Kuwait, Sulaiman al- Shaheen, sem
ég ræddi við meðan ég var þar og