Skírnir - 01.01.1856, Side 79

Spann.
FRÉTTIE.
81
nema embættismönnum og þeim öferum sem voru í konúngs þjónustu.
En þaí) var heldur ekki til vonar, því 1812 voru klerkarnir fremstir í
flokki gegn Napóleoni, og kom þaS til af því, a& Jósep bróbir Na-
póleons haf&i af tekib rannsóknir um trú manna, sem aukií) hafði vald
klerkanna og gaf þeim dómsvald í hendur yfir samvizku manna. Jósep
haf&i og látiö loka klaustrunum, rekif) Jesúmenn úr landi og komiö
á frakkneskum lögum í trúarefnum. þetta stóö nú ekki lengi;
Jósep var rekinn af ríkjum, og stjórnarskráin, sem samin var 1812,
var af tekin undir eins 1814, þá er Ferdínand sjöundi kom aptur til
ríkis á Spáni, og öllu komib aptur í samt lag. 1820 gjörfeu Spánverjar
uppreist og unnu sigur, konúngur varf) af) samþykkja stjórnarskrána
frá 1812, klaustrunum var lokaf) afi nýju, og allir Jesúmenn fluttir
á hrepp páfans, en margar af jörfum þeirra seldar, og andvirfif)
hvarf í konúngsgarö; nokkrir biskupar stukku úr landi, og skríll-
inn vann á tveim biskupum í æ&i sínu. En Ferdínand kom til
ríkis í ahnaf) sinn mef tilstyrk Frakka; varf) þá hin sífeari villan
argari hinni fyrri. Ferdínand dó 29. sept. 1833, og Kristín drottn-
íng hans stjórnafi ríkinu, því dóttir hans ísabella var þá barn af)
aldri. þá hófst Karlúngaöldin, er stóf þangaf til 1837. Karl
var brófeir Ferdínands konúngs; en þaf voru lög á Spáni frá því
Filipp fimmti tók þar vif) ríki (1713), af> kvennleggurinn skyldi ekki
borinn til ríkis. þessi lög af tók Ferdínand 1830, þá er drottníng
ól meybarn. 1833 var fjárhagur ríkisins svo bágborinn, af hann var
kominn í þrot, og þá var ekki til annars af) grípa en eigna klerk-
anna, og þaf þótti engin óyndisúrræfei, því klerkastéttin var mjög
óþokkuf af öllum frjálslyndum mönnum, er þá tóku taum drottn-
íngar. þannig breyttust tímarnir: 1812. voru klerkarnir þjófhollir
í styrjöldinni vif Napóleon; en 1820, og enn fremur 1833, voru
þeir orfinir óvinsælir af allri alþýfu manna. þaf er hryggilegt ab
lesa um alla þá grimmd og ójöfnuf). er Spánverjar frömdu á þeim
tímum vif klerka, múnka og nunnur. Klaustrin voru rænd jafn-
vel af> skipun stjórnarinnar og allar eignir Jesúmanna gjörfar upp-
tækar, en þeir flæmdir í útlegf alls lausir. Skríllinn og ýmsir
ránsmenn ófu inn í klaustrin, ræntu og brenndu, en drápu múnk-
ana. Arif) 1836 var búif) af eyl&a öllum helmíng af múnka og
nunnu klaustrum á Spáni. 1830 voru 119,887 manna kennimann-
6