Skírnir - 01.12.1905, Blaðsíða 39

Ýmsar tegundir trúarreynslunnar.
327
að loka dyrum sínum rétt við andlitið á oss, en meðan vór lifðum,
gætum mór þó ótrauðir borið andanum vitni, og dæmi vort mundi
lijálpa til að leysa kynslóð vora úr læðingi. Málefnið sjálft mundi
þurfa á sjóSum sínum að halda, en vér þjónar þess mundum vera
voldugir aS sama skapi sem vér værum ánægðir með fátæktina sjálfum
oss til handa.
Eg fel yður þetta til alvarlegrar íhugunar, því það er víst, að
hinn ríkjandi ótti viS fátæktina meðal mentuðu stéttanna er versti
andlegi sjúkdómurinn, sem menning vor þjáist af.«
Niðurstaðan verður þá þessi, að ávextir trúarinnar
réttlæta tilveru hennar. Að vísu g-etur liver einstakur
•eiginleiki hins helga rnanns komið t'yrir hjá mönnum, sem
eru ekki trúaðir, en allir til samans mynda þeir heild, sem
■er sérstök fyrir trúna og virðist eiga upptök sín í tilflnning-
unni fyrir því sem heilagt er. Og þó þessir eiginleikar,
■eins og alt annað, geti lent í öfgar, þegar andlegur þroski
er lítill og sjóndeildarhringurinn þröngur, þá eru þeir í
sjálfu sér ágætir og ómissandi fyrir sanna framför mann-
kynsins.
Þá drepur James á þann þátt, er fegurðartilflnning
manna á í trúarskoðunum þeirra, sem kemur fram í hinni
ytri guðsdýrkun. Þar er mikil munur á kaþólskum mönnum
og mótmælendum. Viðhöfn og fjölbreytni kaþólsku guðs-
■dýrkunnarinnar hafa mótmælendur borið fyrir borð sem
■óþarfa, en fullnægja líka síður þessari hlið manneðlisins. Þá
minnist hann á fórnir, syndajátning og bæn.—■ Fórnir hafa
átt sér stað í öllum trúarbrögðum á fyrsta stigi þeirra, en fá
þegar framliða stundir andlegri þýðingu.—Syndajátning
byggist á þörf manna til að verða að nýjum og betri rnönn-
um með því að koma fram eins og maður er og létta þannig
.af sér hræsninni, með samvizkubiti þvi er henni fylgir. —
A siðari tínnun hefur stundum margt verið sagt
gegn bæninni, en sé nokkur hlutur óyggjandi, þá er það
víst, að menn hafa oft verið læknaðir með fyrirbænum.
Auðvitað hefur oft verið beðið um hluti, sem bænin að
líkindum getur ekki áorkað, en sé bænin skoðuð sem alt
samlíf mannsandans við hin guðlegu öfl tilverunnar, þá