Gefn - 01.07.1871, Blaðsíða 20

22
Ásaþjóðina sem kom austanað. Allir þessir eldri laudsmenn
voru kallaðir tröll, þeir voru ómenntaðri en binir og það
virðist mega heimfæra uppá þá það sem Tacitus segir um
Oxíónana, að »þeir sé í framan eins og menn, en hafi dýra-
skrokk«') — þessir menn hafa verið klæddir loðnum dýra-
feldum, talað allt aðra túngu og verið alveg ólíkir að háttum
þeim þjóðum sem síðan urðu sá eiginlegi stofn enna norrænu
þjóða. Tröllin á Heiðarskógi, sem þorsteinn uxafótur vann,
eru ekkert annað en þessir dýralegu menn;vér þurfum ekki
að álíta þá sem neinar hugmyndir eða ímyndaðar verur;
vér þurfum ekki að fara lengra upp í tímann en tvö eða
þrjú hundruð ár til þess að finna historisk dæmi upp á að
menn voru brendir og píndir ef eitthvað var annarlegt við
þá, því þeirvoru þá haldnir djöflar, eins og fornmenn héldu
að allt væri tröll sem var óvenjulegt. Eg hef áður -) drepið
á, hvernig þessi tröllatrú samsettist af verulegum mönnum,
náttúrukröptum og alveg ímynduðum veram; en vér ættum
aldrei að gleyma því, að þessháttar ímyndanir þurfa í raun-
inni ætíð einhvern líkamlegan grundvöll. J>að er sjálfsagt,
að náttúran gefur ætíð líkamlegan grundvöll, því allir nátt-
úrukraptar eru líkamlegir, og upprunalega er öll trú grund-
völluð á náttúrukröptum, eins og öll orð merkja líkamlega
hluti í fyrsta uppruna sínum; en í þjóðarandanum varð allt
persónulegt, og þannig eru til komnar þessar furðulegu sögur
sem umsnúa mannlegri náttúru svo gjörsamlega, að vér sjá-
um strax að þær hljóta að merkja eitthvað annað en bein-
línis og bókstaflega það sem þær segja frá.
þ>ær leifar, sem fornþjóðirnar hafa eptir sig látið og
kölluð Hellismenn eða Hellnamenn. (Hellismanna saga segir
ekki frá neinni „þjóð“ — þó er þetta raunar óvíst allt saman.)
‘) ora hominum vultusque, corpora atque artus ferarum genere,
Germ. c. 46.
’) Gefn II. 1 bls. 59.