Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Page 11

11
Nær miðjum aftni tók eg að láta grafa í mannvirkið á Lög-
bergi, og hélt áfram til kl. 8.
Miðvikudaginn 2. júní var rigning um morguninn, svo að
annar verkmaðrinn, sem koma skyldi, kom ekki þann dag; enda
var veðr óblítt vegna regns og bleytu, að standa að moldarverki;
varð því ekki þann dag haldið áfram grefti. Um hádegi birti upp,
og varði eg því, sem eftir var dagsins, til að taka myndir af Lög-
bergi og þeim mannvirkjum, sem þar eru; aðra myndina afhringn-
um og tóttinni, svo nákvæmlega sem eg gat, eftir því sem það nú
lítr út fyrir auganu, enn hina af miðparti Lögbergs, ásamt gjánum
upp fyrir Lögsögumannshól að norðan, og langt niðr fyrir hring-
inn að sunnan, og er sú mynd nákvæm og áreiðanleg eftir áðr-
gjörðri mælingu, sem nefnd er hér að framan. þ»ess skal getið, að
á þessari mynd hefi eg einungis fylt út (restaurerað) hringinn og
tóttina nokkuð, enn hitt alt er eins og það nú lítr út.
Fimtudaginn 3. júni brást mér einnig hinn sami maðr, og
var eg við einn mann þann dag, og lét halda áfram greftinum á
Lögbergi.
Föstudaginn 4. júní hafði eg tvo menn, og lét þá halda á-
fram greftinum á Lögbergi, og var honum lokið kl. 3, og ætla eg
nú, að það sé rannsakað til hlítar, með því að eg hygg, að þótt
meira væri grafið, mundi það ekki ráða þeim úrslitum, sem hér
verðr um að rœða, enda ógjöranda, að eyðileggja mannvirki þetta
með öllu, er lítr út fyrir að vera að sumu leyti mjög gamalt.
Eg lét grafa þar skurð (í stefnu langsetis eftir Lögbergi),
þvert í gegnum hringinn og tóttina alt niðr að berginu sjálfu, og
annan skurð í gagnstœða stefnu á sama hátt alveg niðr að berg-
inu; einungis skildi eg eftir tvö lítil höft ógrafin í miðri tóttinni,
sem öldungis var ástœðulaulaust að grafa í sundr, þar áðr hafði
verið með hinum skurðinum grafið þvert í gegnum sjálfa miðju
tóttarinnar. þar sem skurðrinn er dýpstr, er hann 3 álnir á dýpt,
þar sem tóttarveggrinn er hæstr; síðan grynnast skurðirnir allir út
að rönd hringsins, þvíað hæst er þetta mannvirki í miðjunni, eins
og áðr er sagt.
Hin fyrsta vissa, er fæst við gröftinn á Lögbergi, er sú, að
þar hefir aldrei staðið nokkur fornmannabúð eða nein veruleg stór
bygging, þvíað ekki sjást þar nema nokkrir steinar saman, og það
á stangli, sem hefði getað verið hleðslusteinar undir nokkrum
beinum vegg. Aðaleinkenni á þessu mannvirki er það, að þar
sem flestir finnast steinarnir, er í fyrstu pálstungu, og svo mold
fyrir neðan, og sýnist grjótinu dreift út með moldinni til uppfyll-
ingar mest á yfirborðinu; sums staðar sjást engir steinar, og er
mold alveg niðr i gegn, enn einungis vóru steinar á stangli í
moldinni annaðhvort ofarlega eða neðarlega. Um annað verulegt