Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 12

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 12
grjót er eigi að rœða, er lagt gæti verið í nokkra vissa röð, ne'ma sums staðar hryggr af smágrjóti undir hringröndinni yztu; þessi grjóthfyggr kom í ljós í tveimr af hinum nefndu skurðum, enda Hka, enn óljósara, í hinum þriðja, þar sem þeir skera umrönd (peri- feríu) hringsins, og fyrir líkum grjóthrygg vottar bili innar itveimr skurðanna, og gæti sá hryggr hugsaztað liggja undir öðrum hring innan í hinum, er hefði styttra spöl (radius); jafnvel innar kynni að sýnast votta sums staðar fyrir gijóthrygg (hring ?). Önnur aðalástœða fyrir því, að engin stórkóstleg fornbúð eða bygging hafi getað staðið á Lögbergi í fornöld, er sú, að þvermál hringsins er, eins og áðr er sagt, 60 fet, enn fyrir utan hringinn, bæði fyrir ofan og neðan, er eggslétt flöt á sléttu bergi, og jarðvegr að eins 3—6 þumlungarað meðaltali. þannig er mannvirkið glögglega takmark- að að stœrð, og lögunin er eins og áðr er sagt og nákvæmlega mæld nokkurn veginn glögg hringmynduð upphækkun með litilli tótt innan í og með frá 3—1 álnar þykkum jarðvegi; hlýtr það því að vera ljóst, hvé ólíkt þetta hringlagaða mannvirki er búðum þeim, er eg gróf upp á þ>ingvelli. Enn hins végar getr engum dulizt, að þessi þykkva upphækkun á jarðvegslitlu bergi er bersýnilegt mann- virki, enda fanst þar hlutr úr járni 1*/2 alin í jörðu niðri. Járn þetta er að lengd nær tveim þumlungum, flatt, með víðu gati í öðrum enda, enn á hinum endanum er tigulmyndaðr spaði. J»ess skal getið, að moldin í tóttinni að innan var svo föst, að efldr maðr gat trauðlega stungið beittum stálstaf lengra enn ]/a alin niðr, enn moldin í hringnum var miklu lausari fyrir. Tóttin hefir öll þau einkenni, að hún sé síðar bygð og standi ekki í sambandi við hringinn, þar sem hún ekki er bygð í miðju (centrum) hans, og hefir yfir höfuð öll önnur einkenni enn hann. Botninn á Lögbergi undir mannvirkinu sýnist veralægstr í miðjunni; kemr það mest af þvl, að barmrinn að vestan hefr sig upp og hallar inn að. Neðan til í miðri þessari upphækkun hér um bil eina alin 18—12 þumlunga frá berginu, eftir því sem bergið er slétt eða óslétt, sést móta fyrir þunnu svörtu plöntulagi. Ofan á því er ljós vottr um ösku og líka viðarkol, einkanlega á einum stað, enda víðar; plöntulagið svarta má rekja víðast hvar. Af þessu er það ljóst, að þessi upphækkun á Lögbergi eðamann- virki skiftist í tvö tímabil, hið yngra og hið eldra, því eldra lagið, sem undir er, hefir verið orðið plöntu-og grasi-vaxið, þegar tóttin og meiri upphækkun var gjörð ; gæti mannvirkið líka hafa tekið fleiri breyt- ingum síðar. Tóttin er liklega lítil búðartótt frá seinni tímum (?), og Lögréttan siðan verið höfð þar, eins og munnmælin benda á, að Lögberg hefir stundum verið kallað Lögréttuspöng á seinni tímum. Stœrðin á tóttinni er lík því, sem Lögréttan var á síðustu tímum fyrir vestan ána niðr undan hleðslunni á gjábarminum, því- að hún sést þar glögt innan í gamalli búð miðri, sem i munnmæl-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.