Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Page 74

74
eigi er hásjáað, sýnist úr hólminum, sem lágr tangi gangi fram
undan berginu norðan til við víkina, og það mun vera þessi tangi,
sem átt er við i sögunni bl. 9913 : „feir fóru nú frá Hólmi; eigi
mátti sjá, fyrr en skipit kom fram fyrir tangann". þetta kemr og
vel heim við það, sem sagan segir bl. ioils, að Helga hafi séð
utan úr hólminum, þegar Geir hljóp fyrir borð, með því að úr hólm-
inum er allskamt yfir í nesið; hún hefir séð upp yfir þenna lága
tanga, þegar Geir hljóp fyrir borð: „Helga jarlsdóttir stóð á Hólm-
inum út ok sá þessi tíðindi; hún sagði Herði og bað hann sjá.
Ekki sýndist þeim þetta einn veg“. J>að er því þessi tangi eða
fjara fyrir norðan víkina, sem sést úr hólminum, enn eigi Geirstangi.
Hér er því sagt svo nákvæmlega frá í sögunni, að varla er um að
villast. þegar eg fór frá Hólminum og yfir í nesið sömu leið sem
róið var með Hólmverja, þá gat eg svo vel séð, hvernig öllu þessu
hefir verið farið. Geirsdys heitir nú sunnan til í nesinu framar-
lega. Fyrir norðan, austan og vestan hana er mýri, sem nú er
kölluð Geirsmýri. Dys þessi er lágr hóll, víðr um sig, og flatar
bergklappir suðr frá; ofan á miðjan hólinn eru lagðar steinaraðir
30 fet á lengd frá austri til vestrs, enn 18 fet eða meira á breidd;
steinlagið er tvefalt. Eg lét síðar, áðr enn eg fór frá þyrli, grafa
1 dys þessa, og skal eg síðar drepa á það. Úr hólminum og yfir
í nesið er örskamt, eins og áðr er sagt, og þaðan er langstyzt út
í Geirshólm. Síðan fór eg aftr upp að Litla Sandi og þaðan inn
að í*yrli, og var þar um nóttina.
Steinn einn mikill hefir lengi verið í bœjarveggnum, er fram
snýr á |>yrli. Hann er og hefir verið kallaðr Blótsteinn, og um
það eru sagnir, sem einlægt eiga að hafa haldizt, að hann hafi
staðið í hofinu eða blóthúsinu á þyrli. f>að var mitt fyrsta verk
um morginum 23. júlí, er eg hafði fengið tvo menn til vinnu, að
ná steini þessum úr veggnum. Er vér höfðum náð honum úr veggn-
um, veltum vér honum austr eftir hlaðinu og settum hann þar upp
á stéttina og þar stendr hann nú, og er það í áformi að fá hann
hingað suðr, enn það er næsta torsótt, þvíað steinninn er afarþungr.
Hann er úr blágrýti. Síðan tók eg nákvæma mynd af steininum,
sem hér fylgir með, hann er 1 lji alin á lengd, 3/r al- á. breidd og
x/2 al. á þykt. Niðr í hann er klappaðr bolli lítið sporöskjumynd-
aðr. Að innan er bolli þessi sem hálfkúla að lögun og mjög sléttr
með lítt ávölum bprmum. Hann er að þvermáli 4 þuml. og 2^/4
þuml. á dýpt. Að ofan er steinninn mjög sléttr af náttúrunni, því-
að eigi sýnist hann vera höggvinn. Af einu horninu virðist jafn-
vel að vera brotið síðar, eins og myndin sýnir. Síðan tók eg að
grafa tóttina af blóthúsinu. Tóttin snýr í útnorðr og landssuðr, af-
húsið í útnorðr. Hún stendr í nokkrum halla; spottakorn fyrir land-
sunnan tóttina kemr upp lœkr og rennr þar niðr eftir, og minnir