Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Page 90

90
hörgar bruimu“, Örvar-Odds s., k. 29. Fornaldars, 2, 288. „Oddr
brendi hof | ok hörga braut | ok trégoðum | týndi þínum“, sama st.
„Annan sal gerðu þeir; þat var hörgr, er gyðjurnar áttu, ok var
hann allfagr. f»at hús kalla menn Vingólf“, Snorra Edda, Rvk.
1848 bl. 9.; Kh. 1848, 1, Ó212; Kh. 1875, 2219. „Eitt haust var
gört dísablót mikit hjá Álfi konungi ok gékk Álfhildr at blótinu
.......En um nóttina er hún rauð hörginn, nam Starkaðr Álu-
drengr Álfhildi á braut, ok hafði hana heim með sér“, Hervarars.
ok Heiðreks konungs, k. 2., Fornaldars. 1, 4138; Herv.s., Kh. 1847,
413. „þ>á reiddist Stefnir ok tók at brjóta hof ok hörga ok brendi
skurðgoð11, Fms. 1, 28520. „Ek hefi brent hof ok hörga“, Fms. 2.
4i3. „Ólafr konungr braut niðr . . . bæði hamra, hörga, skóga,
vötn ok tré“, Fms. 5, 239^. „Blót er oss kviðjat, at vér skulum
eigi blóta heiðnar vétter, ok eigi heiðin guð, né hauga, né hörga.
En ef maðr verðr at því kunnr eða sannr, at hann hleðr hauga
eða gerir hÚS ok kallar hörg . . . . þá hefir hann fyrirgört hver-
jum peningi féar síns“, Kristinn réttr Sverris, k. 79, Norges gamle
Love 1, 430. „Blót er oss kviðjat, at vér skolom eigi blóta heiðit
guð, né hauga, né hörga“. Eldri Gulaþ.lög, k. 29, Norges g. I.ove
I, 18. „En ef maðr verðr að því kunnr ok sannr, at hann hleðr
hauga ok gerir hús ok kallar hörg“, Brot af Eldri Gulaþingslög-
um, prentað i Norges g, Love 2, 49ó2. „þ>ar höfðu frændr hennar
síðan átrúnað mikinn á hólana. Var þá gjör hörg, er blót tóku til;
trúðu þeir því, at þeir dæi í hólana, ok þar var f>órðr Gellir leiddr
í, áðr hann tók mannvirðing, sem segir í sögu hans“, Landn., 2.
þ., 16. k., Kh. 1843, 11 Bo- »í>ar vóru áðrblót okhörgar“, Kristnis.,
II. k., Byskupas. 1, 2018. „þ>au skurðgoð, hof okhörga, er keisar-
inn fann í Hispania, lét hann brenna, eyða ok niðr brjóta“, Karla-
magnússaga, 13135. „Hann gerði hof ok hörgaáhæðum eða heið-
um“, Stjórn, 580,4 (í Vulgata stendr að eins: fecit fana inexcelsis11
þ. e., hann gerði hof á hæðunum). Hann setti kennimenn móti
guðs vilja af hinum lægstum ættum lýðmanna ok skipaði þeim yfir
hof ok hörga“, Stjórn, 58220. Hér er ekkert í Vulgata, sem svar-
ar til orðanna hof ok hörga.
Finnr Magnússon hefir sagt, að hörgar hafi verið sumpart öl-
turu eða trélíkneski, sumpart þaklaus hof. Eiríkr Jónsson: „en höi
indhegnet Flade til Offring, en Offerhöi eller Alter(?), en opfört
Forhöining af Tömmer eller Sten til helligt Brug eller helliget
visse Guder“. Friztner: „1) Fjeld, Klippe. 2) et slags hedensk Hellig-
dom, som det synes et af Stene opfört Alter eller deslige“. Cleasby
and Vigfússon: heiðinn blótstaðr. Munr er á hofi og hörg. Hof
var hús af viði gjört; hörgr var altari úr steini, er stóð á háum
stöðum, eða fórnarhæð, líkt og steinhrúga, undir beru lofti, og án
mannlíkana, þvíað hörgrinn sjálfr skyldi rjóðast fórnarblóði. J>ess