Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Blaðsíða 51

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Blaðsíða 51
49 plássið kallað í „Bergdlfsstöðum11; því mun sá bærinn rjett nefndur. Áin hefir skilið Iðnd þessara bæja, svo þeir hafa ekki átt eitt land, og þá naumast heldur eitt nafn, því það er sjaldgæft og á sjer trautt stað án sjerstakra orsaka, að tvær aðskildar jarðir { sama byggðarlagi eigi samnefnt. Sumir hafa gizkað á, að hjer hafi ver- ið þeir tveir Lóþrælar, sem munnmæli telja með bæjum í J>jórsár- dal, og hafa byggt það á því, að hjer sjeu tvær rústw, þó er önn- ur þeirra auðsjáanlega af fjósi og hlöðu. J>ví hefir Hka verið gizk- að á, að hjer hafi verið annar Lóþræll, en hinn í Grjótárkróknum; þessir tveir bæir virðast samt ekki að hafa verið þau smábýli að orsök væri til að kalla þá „Lðþrœla“ fyrir það ; lönd þeirra hafa og verið aðskilin af Grjótá. En „Lóþrælar“ hafa án efa verið tvö smá afbýli frá sömu heimajörð báðir; enda munu rústir þeirra nú fundnar annarstaðar. Hjer liggur því næst að taka Lambhöfða- nafnið fyrir nafn bæjarins. 13. Bergálfsstaðir eru sýndir á grjótmel nokkrum skammt fyrir austan ána, lítið upp á halllendi því, er gengur ofan frá Fossöldu vestanverðri og nú kallast allt saman: „í Bergálf- stöðum". Undir rústinni, einkum miðju hennar, er moldarbringur, hefir grjótið að nokkru leyti varnað því, að jarðvegurinn bljesi burt. Utan með er grjótið samt mjög hrunið út af þessum bring, svo lögun og stærð tóttanna sjest ógjörla. f>ó má sjá, að bærinn hefir snúið við suðvestri, og virðist framtóttin allt að því 30 álna löng og 4—5 ál. víð. Bak til sjest, að hús hefir verið. Fjóss eða hlöðu tótt sjest þar hvergi, svo deilt verði. jpað er líklegt, að „Beighalsstaðir11, sem Jón prestur Egilsson nefnir, sje sami bær sem Bergálfstaðir. — Á sljettum grjótmel skammt frá þessari rúst fannst fyrir nokkrum árum sverð; það var heilt, nema kinnar vant- aði á meðalkaflann og blóðrefillinn var af fallinn af ryði, en lá þó hjá. Finnandinn, Vigfús bóndi Ófeigsson á Framnesi, gaf sverðið forn- gripasafni íslands. 14. í Reykholti sunnanverðu er fagurt bæjarstæði að landslagi til, ef gróið væri, enda er þar uppi f sandbrekkunni allmikið af hraungrjóti, sem auðsjáanlega er flutt þangað af mönnum og ligg- ur í þeirri breiðu, sem svara mundi bæjarrúst; mun það hafa verið bær, því önnur bygging getur það naumast verið, svo langt frá bæjum,—það er meðal bæjarleið. Enda sjást hvergi merki til fjár- húsa eða þess konar í landeignum annara bæja þar í dalnum, sem þó hlyti víða að sjást, ef þau hefði verið til. Mun það ekki hafa verið orðin venja hjer um sveitir á þeim tímum að hýsa „úti- gangspening". Nafnið „fjós“ (=fje-hús) bendir og til þess, að ekki hafi hús verið ætlað öðrum fjenaði en nautum á fyrri öldum. Hjer virðist einnig marka fyrir túngarðsspotta úr smáu hraungrjóti, likt og glögglega má sjá á Skeljastöðum. J>að er ekki ólíklegt, að 7
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.