Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Blaðsíða 29

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Blaðsíða 29
29 hurðin sje að minnsta kosti ekki eldri en 1200. Og hins vegar er ekki nein orðmynd eða ritháttur í letrinu, sem sje því til fyrir- stöðu, að letrið eða hurðin gæti verið jafnvel frá síðari hluta 13. aldar. Reyndar kemur fyrir myndin „rikia“ (=ríkja) í staðinn fyr- ir „ríka“, sem er yngra. En þetta lýsingarorð heldur joði sinu langt fram eptir öldinni, þar sem endingin byrjar á einhvern ann- an hljóðstaf en i. |>annig kemur fyrir í konungsbók af Sæmundar Eddu i Helgakviðu I, 56. erindi (eptir Bugges útgáfu) : „in rikia mær“ og í Sigurðarkviðu I, 17. erindi: „Hon mvn rikiom þer | rvnar kenna“ — og er konungsbók þessi þó frá síðari hlut 13. ald- ar. I því handriti Jómsvíkinga sögu, sem er No. 291, 40 í safni Árna og einnig virðist vera frá síðari hlut sömu aldar, kemurfyrir: „Eikiym boNda“ (útg. af Petersens Khöfn 1882 á bls. g813) og í Elis sögu, útgáfu Kölbings, Heilbronn 1881, bls. 816 : „rikium haufðingium111, en það handrit Elis sögu, sem þar er fylgt, er skrifað í Noregi um miðja 13. öld. Loks stendur í Fornm.s. I. b. bls. 1769: „at gumnum ríkjum“ í Búadrápu þorkels Gíslasonar, og ef svo stendur í því handriti, sem þar er fylgt, hefir orðmyndin „ríkj- um“ haldizt við fram á 14. öld. Orðmyndin „rikia“ á Valþjófsstaða- hurðinni sannar því ekki, að hurðin sje frá fyrri hluta 13. aldar. Jeg er á sömu skoðun og dr. Wimmer, að orðmyndin „kon- ongr“ komi fyrir í rúnunum, og að svo sje rjett lesið1 2. Bæði o-in í þessu orði eru táknuð með rúnastafnum úr stungnum, og er auð- vitað, að punkturinn eða stungan á að tákna, að hljóðið sje að einhverju leyti einkennilegt eða frábrugðið. Próf. G. Stephens, sem fyrstur manna hefir ráðið rúnirnar, hyggur, að stungið úr tákni hjer y, og fær út myndina kynyng, en sú mynd hefir víst aldrei verið til3 4. Dr. Kr. Kálund heldur, að stungið úr tákni hjer u, en að aptur óstungið úr tákni v, og komi það fyrir í íslenzkum rúnum frá síðari tímum. En mjer er ekki kunnugt, að stungið úr tákni u í íslenzkum rúnum. Aptur á móti kemur þessi rúnastafur fyrir á íslenzkum steini í þýðingunni vA. Auk þess þykir mjer óliklegt, að gjörður hafi verið munur á v og u í rúnum, þar sem islenzk handrit gjöra engan skarpan greinarmun á þessum stöfum fyr en mjög seint á öldum. Sum handrit hafa svo að segja ávallt u bæði fyrir v og u, sum aptur v fyrir báða þessa stafi, sum hafa þá alveg jöfnum höndum ýmist fyrir v eða u. Eru þá lítil likindi til, að Valþjófsstaðahurðin greini v og u. Jeg hygg þvi, að stung- ið úr tákni hjer hvorki v nje u, heldur hljóð, sem liggur nálægt 1) Báða þessa staði hefir dr. Jón þorkelsson bent mjer á. 2) Árb. for nord. oldkyndighed 1882 bls. 94. 3) Sbr. S. Grundtvig : Danmarks gl. folkeviser IV,o bls. 684 a. 4) í ritgjörð dr. Kálunds um íslenzkar fornleifar í Arb. for nordisk old- kyndighed 1882 er þessi steinn No. 32.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.