Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Blaðsíða 112

io6
riðið um „nóttina11 vestr á Rútsstaði, og- hann kom þar mjög
snemma um morguninn, áðr enn menn vóru upp staðnir. Enn
þessi útg. segir, að þjóstólfr lyki eigi fyrr ferð sinni enn hann
kom á Rútsstaði „um nótt1. þetta gefr betri meiningu og er
því réttara, þ. e. einhverja nótt, enn ekki þá sömu nótt. Hitt er
ómögulegt, að ríða allan þenna langa veg yfir mörg og stór
vatnsföll og langan fjallveg um svartnættis haustnótt, og að vera
kominn vestr að Rútsstöðum, þegar lýsti. Alt er annað mál með
þá |>orgils Hölluson, þvíað þeir gátu riðið frá Tungu í Hörðadal
á björtum degi á 14 stundum eða meir; það var og fyrr á tíma
og suðr í Skorradal, sem fyrr segir. jpetta dœmi sýnir enn, hvað
hneiging á einu orði getr valdið miklum misskilningi, og jafnvel
gefið þá tilefni til að gera viðburðinn tortryggilegan, þegar ekki
er rannsakað. jþetta og annað eins, þar sem það kann að koma
fyrir í sögum, er einungis að kenna afriturunum, þvíað þeir hafa
oft hlotið að vera lítt kunnugir þar, sem viðburðirnir gerðust.
þ>essi kafli af Njáls sögu hefir því reynzt mjög trúverðugr að öllu
því er séð verðr. Enn nú víkr þá sögunni til Sturlungu.
Reið Þórdar kakala um Borgarfjörð.
þetta efni í Sturlunga sögu skal eg nú taka þegar í einni heild,
þó að nokkrar stöðvar þess sé síðar rannsakaðar. Eg verð líka
hér í fám orðum að drepa á aðalatriðin í upphafi þessarar ferðar.
|>órðr kakali reið af Vestfjörðum með nær 200 manna,og suðr
um land, til hefnda eftir föður sinn og frændr. f>etta var seint í
nóv. 1242. þ>órðr reið suðr Svínahjúg og í Hítardal, og ætlaði
að taka höndum Loft byskupsson, er þar bjó, enn honum kom
njósn og var hann riðinn ofan á Mjrar. Fór Loftr suðr á nes, og
þaðan í Skálaholt, og bað byskup að dvelja ferð jþórðar, enn fór
norðr til Skagafjarðar á fund Kolbeins unga; hann brást við skjótt
og safnaði yfir 600 manna, og reið suðr, og ætlaði að koma í flas-
jð á jpórði, er hann riði vestr um Borgarfjörð. Kolbeinn reið á
HoltaYÖrðulieiði; var þá krapadrífa, enn hleypti í frosti og gerði
hið mesta forráðsveðr af norðri, svo að „sjaldan verða slík“. Gengu
þá nokkrir menn til heljar, enn sumir meiddust; Kolbeinn komst
þó með liðið ofan í Hvítársíðu, enn daginn eftir reið hann í Reykja-
holt með allan flokkinn, enn þeir, er ekki vóru fœrir, lágu eftir í
Síðunni. þórðr reið fyrst austr á Rangárvöllu, og þaðan i Skál-
holt, byskup dró alt málið fyrir j>órði, og dvaldi ferð hans sem
mest, til þess að Kolbeinn fengi tima til að koma að norðan, áðr
enn jþórðr riði vestr um. jþórðr reið af fingvelli um hádegi, og fór
Uxahryggi og ofan í Syðra Reykjadal; kom að Englandi, sem er
einn af efstu bœjum í dalnum. þetta var snemma um morguninn
föstudaginn 28. nóv. Hér fréttir þórðr, að Kolbeinn var íReykja-