Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Blaðsíða 59

Smáveg'is.
Um nokkra staði og fornmerxjar,
er höf. athugaði á skrásetningarferð nm Skagafjarðarsýsln (og Hánavatnssýslu)
i júlímánuði 1910.
Á Hofstöðum í Viðvíkursveit er bent á rúst hofs þess er
bærinn dró nafn af, og Kollsveinn hinn rarami lét byggja þar (sbr.
Landn.). Tóft þessi er mjög útflött, en má þó heita all-glögg og
mjög fornleg að sjá. Hún hefir öll einkenni hoftófta, skiftist sundur
í tvent með afargildum miliivegg, um 8 feta breiðum svo sem hann
lítur nú út. Sigurður Vigfússon athugaði tóft þessa 18. ág. 18861).
Segir hann að tóft þessi sé að lengd 66 fet, en hér um bil 28—30
fet að breidd að utanmáli. Mér mældist, er eg athugaði tóft þessa
8. VII. í sumar, veizlusalurinn um 33 fet, en goðastúkan um 15 fet,
Hvorttveggja að innanmáli. Tel eg það engum efa undirorpið að
tóft þessi sé hin forna hoftóft, eins og S. V. hefir sagt verið og hann
álitið rétt vera, en eg tek þetta fram, af þvi að Finnur háskólakenn-
ari Jónsson hefir í ritgerð sinni um hof á landi hér2) sagt að hér
væru engar leifar hofs sjáanlegar og lýsing S. V. ýkt. — Lítur svo
út sem F. J. hafi ekki komið auga á hoftóftina sjálfa.
Að Hofl í Hjaltadal eru merkar fornleifar svo sem kunnugt
er* * 8). Hin svonefnda skálatóft Hjaltasona og haugur Hjalta eru all-
glögg og með merkustu fornleifum hér á landi. Að svo stöddu verð-
ur fornleifum þessum ekki frekar lýst en S. V. hefir gjört í Árb.
’88—92. Eg athugaði þær 10. VII. í sumar, mældi þær og gjörði
eins konar uppdrátt af þeim; fylgir hér uppdrátturinn af »skálatóft-
inni«, sem bersýnilega hefir verið heill bær. — Mun bæjarlækurinn
þá hafa runnið niður í Goðalautina, fyrir norðan hól þann sem bær-
inn stendur nú á. Er líklegt að bærinn hafi verið settur þarna við
lækinn. En er bærinn var bygður uppi á hólnum var læknum veitt
yfir og suðurfyrir hólinn.
») Sbr. Árb. ’88—’92, bls. 89-90.
*) Aarb. for nord Oldkyndighed, 1909, s. 372.
8) Árb, ’88—’92, bls. 107 o. s. frv. og ennfremur Árb. '01, bls. 19.