Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1923, Side 4

4
eg ætlaði mér ekki að hlaupa í kapp, hvorki við dr. J. Þ. né aðra,
er jafnfærir voru eða betur til þess að vinna það en eg. En það
var ákafinn í s ra Guðmundi, er svarfaði mér í verkið, það var
hinn brennandi áhugi hans á málinu, sem eg fann, að ekki þoldi
bið sumarlangt, en alls ekki hin hægfara yfirmatsnefnd, eins og
síðar kom á daginn, að hún hefði þolað enn lengri bið. Þess skal
getið, að allrafyrst, er við séra Guðmundur byrjuðum á verkinu, var
Pálmi Pálsson yfirkennari með okkur fyrstu dagana, liklega eptir
tilmælum séra Guðmundar, en hluttaka hans í verkinu varð sama
sem engin, því að hann lýsti því þegar yfir, að hann gæti ekkert
að þessu unnið, þyldi það ekki heilsunnar vegna, enda sigldi hann
bráðlega til Hafnar að leita sér lækninga og andaðist þar, nýkominn
þangað (21. júlí 1920), eins og kunnugt er. En nú vildi jafnframt
svo óheppilega til, að þá er við séra Guðmundur hötðum skamma
stund saman unnið1 sýktist hann þunglega, og lá mikinn hluta
sumarsins, fyrst heima hjá sér og síðan á Landakotsspítala. Til þess
að stöðva ekki verkið varð eg því að vinna einn að hinni eiginlegu
rannsókn, enda var það samkvæmt eindreginni ósk séra Guðmundar,
er sá, að hann mundi ekki verða vinnufær bráðlega. En þá er hánn
var kominn á spítalann og farinn dálítið að hressast, svo að kunn-
ingjar hans máttu vitja hans, þá las eg þar fyrir honum smátt og
smátt kafla þá, er eg hafði samið, og fannst mér hann ávalt hressast
í bragði, er eg fór að lesa þetta yfir honum,2 því að áhugi hans
á þessu var svo einlægur og lifandi. Þá er hann fór betur að hress-
ast ræddum við saman um efnið jafnóðum, og gerðum breytingar
þær, sem þurfa þótti. En þá er hann tók að klæðast þar á spítal-
anum byrjaði hann þegar að hreinrita »uppköst« mín, og lásum við
svo allt yfir jafnóðum. Gekk þetta svo koll af kolli, þangað til lokið
var og stóðst það á endum, að hann hafði hreinskrifað alit hand-
ritið, þá er hann fór af spítalanum, og var þá orðinn nær albata.
Síðar sömdum við svo greinargerð fyrir þessum rannsóknum okkar
og tillögum með þeim skýringum, er þurfa þótti og sendum svo
1) Við hufðum þá lokið yfirferð á matsbókunum i Sunnlendinga- og Vestfirð-
ingafjórðungi (nema Skaptafellssýslu, Ncrður-ísafjarðar- og Strandasýslu) og að nokkru
leyti í Eyjafjarðar- og Þingeyjarsýslum, og borið nöfnin saman yið jarðabók A. M.
og yngri jarðabækur, en vorum ekki byrjaðir á neinni verulegri skjalarannsókn um
hin einstöku bæjanöfn, eða skýringum á þeim.
2) Eg man sérstaklega eptir því einusinni, hversu honum þótti vsent um, er eg
sagði honum frá, að eg þættist hafa með vissu fundið réttu lausnina á hinum miklu
vafanöfnum Lambableiksstöðum i flornafirði og Utibleiksstöðum í Miðfirði, að það
væri Lambabligs- og Útiblígs-. Og fór hann óðar að athuga þessa lausn á nöfn-
nnum, og kvaðst sannfærður um, að hún væri hárrétt,