Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1923, Blaðsíða 65

65
Engihlíöarhreppur.
Svansgrund. Svo í Fbrs. III (þrisvar) og IV, vafalaust réttara en
Svangrund.
Kúskerpi. Kúskerpi í Jb. 1696, A M., Johnsen og 1861 einnig
í manntahbókum Húnav.s. 1733 —1M30; í matebókinni Knfa p pi
Nafnið Kúskerpi verður að haldast, því ,ið s;u n.uiii vanta fyrit', að
anmtð sé réttara. Sjá að öðru leyti athug.tsemd við Kuskripi í
Skagafirði
Úfagil. Svo í Fbrs. III (1391) og IX (1405 og 1536, i fyrra
bréfinu einnig Úva-). Úva- og Úfa- í Jb. 1696, A. M. (segir almennt
kallað Óagil) og í manntalsbókum Húnav.s. á fyrri hluta 18. aldar,
en síðar þar (á síðari hluta aldarinnar) Úlfagil, og svo upp frá því
alstaðar annarsstaðar (Johnsen, 1861 og matsbókin). Er það »leiðrétt-
ing« af réttri leið og Úfagil rétta nafnið, líklega dregið af fuglum
(úfum = fjallauglum, Strix bubo (Fritzner)).
Vesturá [VestrársJcarðJ. í Fbrs. III 1391) Vestrarskarð eða
Vestrárskarð, A. M. hefur Vesturárskarð, en segir, að það sé al-
mennt nefnd Vesturá, og svo hefur síðan verið.
Litla Vatnsskarð [ÆvarssJcarð ?] Jórð þessi nefnist að eins Vatns-
skarð í Jb. 1696, A. M. og manntalsbókum Húnavatnssýslu á 18.
öld, en Litla Vatnsskarð kemur ekki fyr en í byrjun 19. aldar,
vafalaust til greiningar á Vatnsskarði í Seiluhreppi í Skagafirði, er
sumir hafa nefnt Stóra Vatnsskarð. Þó nefnir Johnsen að eins Vatns-
skarð (ekki Litla Vatnsskarð). A. M. segir, að Vatnsskarð [síðar Litla
Vatnsskarð] sé Vs ur heimajörðinni Móbergi, en síðar hefur það
orðið sérstök jörð. Á Móbergi bjó Véfreyður Ævarsson, en Ævar
faðir hans í Ævarsskarði, eða dó þar að minnsta kosti segir Ln.
(Hauksbók segir hann hafi andazt þar, en Sturlubók búið þar). Þetta
bæjarnafn Ævarsskarð er nú týnt fyrir ævalöngu, og hefur enginn
kunnað að segja, hvar það hafi verið1. En nærri liggur að ætla, að
í Sigurðarrímum þögla, eptir Sigmund Helgason í Kóldukinn á Ásnm (t 1723),
segir skáldið í siðustu rímunni: >Endaði fræði að Efarsskarði | öðru nafni Strjúgs-
staðer.« Þetta er anðvitað rangt, því að Þorbjörn strúgur, launson Ævars, bjó k
Str(j)úgsstöðum. I dálitla ættatölusafni úr Húnavatnssýsla, ritaðu um 1880 (í minni
eign) stendur »Ævars forna garði« í svigum við Bólstaðarhlíð, en vafalaust er það
að eins getgáta ritarans. En þetta tvennt sýnir, að Húnvetningar hafa verið að
spreyta sig á, hvar Ævarstkarð hið forna hafi verið. — I registrinu við Landnámu-
útg. Einns Jónssonar er Ævarsskarð talið skarðið milli Hánavatns- og Skagafjarðar-
sýslu (þ. e. Vatnsskarð), og samnefndnr bær þar, en sú staðhæfing er algerlega röng.
Skarð þetta er opt nefnt bæði í Ln. og Sturl. og jafnan Vatnsskarð. Landnám Æv-
ars náði heldar ekki svo langt norður, því að Þorkell vingnir Skiðason nam »land
um Yatmskarð allt og Svartárdal« (sbr. Ln.).
5