Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1923, Blaðsíða 74

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1923, Blaðsíða 74
74 öýslu um 1800 og síðar, Johnsen, 1861 og matsbókinni Háleggs- staðir, og er það látið haldast, þó að myndirnar Alex- og Alögs- gætu bent á annan uppruna, t. d Allaugs = Arnlaugs- eða Álaugs- er gæti verið fyrir Háleygs-, (sbr. Hárlaugsstaði í Holtum) og er það nafn sett hér milli [], þó með vafamerki. Á sömu slóðum er jörð, sem nefnd er Heggsstaðir í Sturl., en ósennilegt er, að það nafn hefði breyzt í Háleggsstaði. Miklu líklegra, að elzta nafnið hafi verið Leggsstaðir, og »á Leggsstöðum«, haíi eptir nokkrar breytingar (Álex- o. s. frv.) orðið að Háleggsstöðum. Stafshóll. Svo í Ln, Fbrs. IX og víðar (»Oddleifur stafur bjó á Stafshóli*, Ln.). Stafnshóll í A. M og siðari jarðabókum er rangt. Marbœli (Margbœli). í Melabók (Ln.) er ritað Margbýli fyrir Marbæli í Eyjafirði (nú týnt nafn). í Sturl. er Marcbæli nafn á Mar- bæli i Óslandshlíð, og í Bréfabók Guðbr. biskups I, 178 (1579) bein- línis Margbæli, sem vel má vera, að sé rétta og upphaíiega nafnið, sbr. rithátt Melabókar og Sturl., sem varla getur talizt markleysa. Að vísu er ritað Marbæli í Bisks. I (Guðmundarsögu góða) og í Fbrs. III (tvkvar í frumbréfum), einnig í Brb. Guðbr. bisk. 2. h. o. s. frv. Rétt- ast að setja Marbæli sem aðalnafn, en Margbæli sem aukanafn. Líklega gildir hið sama um Marbæli í Seiluhreppi, en þar hef eg samt ekki sett Margbæli sem aukanafn, af því að sú jörð finnst ekki nefnd því nafni, enda kemur hún ekki fyrir í eldri heimildum en í elzta hluta Sigurðarregisturs 1525. Hundhóll. í Fbrs. VIII (1520) og Sigurðarregistri 1550 (Fbrs. XI) Hundhóll. A. M. Undhóll, en segir að sumir nefni Hundhól, og það er vafalaust upphafiega nafnið, en hefur þótt ljótt og verið breytt í Undhól, eins og Hundastapa í Mýrasýslu í Hindarstapa. Hefur jörð- in verið kölluð Undhóll (af sumum) líklega síðan á 17. öld eða. fyr. Varanafnið Vindhóli í matsbókinni er víst alveg út í vindinn. Þumlaskáli. Þumlaskáli í tveimur Hólaskjalafrumritum á skinni frá 1374 og 1388 (Fbrs. III), einnig í Fbrs. V (frumriti á skinni frá 1449) IX (elzta hluta Sigurðarregisturs (1525), einnig á skinni) og, aptur í yngri hluta þess (1550) (Fbrs. XI) og loks í Brb. Guðbr. biskups I (1579). Samkvæmt þessum góðu og gömlu heimildum verð- ur Þöngla- afbökun úr Þumla-, en ekki hinsvegar (Þumla- úr Þöngla-) eins og getið hefur verið til (Safn IV, 460). Nafnið Þönglaskáli hef eg fyrst fundið í reikningum Hólastóls 1664, svo í Jb 1696, A. M. o. s. frv, í öllum nýrri jarðabókum og ’skjölum. Nafnið Þumlaskáli er og eðlilegra en Þönglaskáli. Þumlaskáli er eðlilegt nafn á skála eða húsi, sem prjónles (vettir o. fl.) hefur verið geymt í, t. d. til útflutn-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.