Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1964, Blaðsíða 61

GRÆNLENZKI LANDNEMAFLOTINN
63
ingurinn á söguöld verið svipaður og vér þekkjum hann frá öldinni
sem leið og hugmyndir manna um knörrinn séu réttar, virðist ekki
ástæða til að ætla, að 44% af leiðangursflota Eiríks heltist úr lest-
inni vegna þess, að í honum eru farma- og fiskibátar, heldur miklu
fremur vegna knarranna, eins og áður hefur verið bent á.
Menn mega ekki heldur ætla, að verra sé að sigla um úthaf að
sumarlagi en meðfram ströndum íslands. Fyrir flestum annesjum
myndast rastir, t. d. eru átta rastir fyrir Hornströndum einum, en
um þær slóðir voru tíðar ferðir á sögu- og Sturlungaöld og enn-
fremur fyrir annes vestari fjarðanna í Breiðafjörð. Út af Straum-
nestá og Látrabjargi verður sjór einna verstur við ísland.
Eiríkur rauði og leiðangursmenn hans höfðu ekki einungis haft
kynni af úfnasta sjólagi hér við land, heldur jafnframt tíðum lagn-
aðarís á Breiðafirði, sérstaklega innfjörðum hans. Engir lands-
menn höfðu jafnmikla reynslu í að flytja búpening sjóleiðis sem
Breiðfirðingar. Þeir hafa því vafalaust farið nærri um, hvernig
skepnunum yrði bezt deilt á flotann og þeim komið þar fyrir. Aug-
ljóst er, að þegar mörg skip fara saman í senn og ef menn hafa
samstarf, er auðveldara að haga búpeningsvali á þá lund, að betur
gagnist af til skjótari fjölgunar í nýja landinu, heldur en ef farið
er á einu eða tveim skipum. — Vert er að hafa þetta allt í huga,
þegar reynt er að meta líkurnar fyrir því, að mikill hluti græn-
lenzka landnámsflotans hafi verið farma- og fiskibátar. — Ekkert
var því til fyrirstöðu að gera skýli fyrir menn og skepnur á þessum
bátum. Minna má á, að þess eru dæmi hér á landi að gera þilju-
báta úr teinæringum og tólfæringum.1 Þar með vil ég ekki segja,
að farma- og fiskibátarnir, sem kunna að hafa verið í Grænlands-
leiðangrinum, hafi verið alþiljaðir, því að skjól gat verið í þeim
eigi að síður, sbr. lýsinguna af því, hvernig fiskibátar voru borð-
hækkaðir, þegar þeir voru gerðir að byrðingum.
Ef getgáta mín um skipakostinn í leiðangri Eiríks er rétt, hefur
upphaflegi landnemahópurinn í Grænlandi verið mun fámennari
en ætlað hefur verið. Það þarf ekki að koma í bág við bændabýla-
fjöldann í Eystri- og Vestribyggð, því að landnemahópurinn hefur
brátt stækkað vegna eðlilegrar fjölgunar, en jafnframt hefur vafa-
laust verið nokkur útflutningur frá íslandi til Grænlands næstu
áratugina eftir að Breiðfirðingarnir fóru vestur sumarið 986, þótt
þess sjái ekki deili nema að litlu leyti í íslenzkum fornritum.
1 T. d. einn af tólfæringunum þrem, sem smíðaðir voru á Mýrum.