Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1964, Blaðsíða 97

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1964, Blaðsíða 97
VATNSBÆJA-ENGI ðð maður kastaði lítilli sefvisk með stuttu millibili ofan á línuna, og nægði það til þess að lialda að sefflekanum, og mátti þá, með því að toga í línuendana, þjappa saman fljótandi sefinu og draga flek- ana að landi eða út úr flögunni. Þar sem þurrkvöllur var fast við, var flekinn dreginn að landi og sefinu kastað upp á vatnsbakkann, og varð þá að beygja sig niður eftir hverri grasvisk. Sefhaugur- inn hækkaði þá smám saman, og þegar hann var orðinn iy2 m á hæð eða meira, fékk sá, er kastaði, yfir sig væna vatnsgusu og varð brátt alvotur. Eftir að heykvíslar tóku að flytjast til landsins, voru þær notaðar við þetta verk, og var að því mikil framför. Víða hagaði svo til, að enginn þurrkvöllur var næi'ri sefflögunni, og varð þá að fleyta sefinu eftir vatninu, stundum alllanga leið, að þurrkvelli. Þetta var gert þannig, að sefflekinn var dreginn út úr flögunni á hreint vatn, þar sem var um það bil 1 m dýpi, sefinu þar kastað saman og myndaður einskonar fljótandi hólmi, svonefnd ýta, sem ýtt var áfram með trérenglum úr seigum við. Stóðu þá tveir menn uppi á afturenda ýtunnar, sem varð að vera allþykkur, og spyrndu ýtunni áfram. Þessar trérenglur, sem nefnd- ar voru spírur, voru 5—6 m langar, um 6—8 sm breiðar og um 4 sm þykkar; þær voru keyptar í verzlunum á Húsavík. I þessum ýtum voru stundum 20—25 hestar miðað við þurrhey. Þær voru aflangar, um það bil 2y2—3 m á breidd, og var afturendinn, þar sem ýtumennirnir stóðu, þykkastur. Ekki var hægt að fleyta þeim nema í hægviðri, því annars gátu öldur á vatninu skolað utan úr þeim. Mjög voru þær hægfara, og tók því alllangan tíma að kom- ast á ákvörðunarstað, sem oftast var vatnsbakkinn á túninu. Var venja að fresta sefslættinum, þangað til búið var að slá og hirða þann hluta túnsins, sem næstur var vatninu. Þegar ýtan var komin á leiðarenda, var notaður svonefndur sefkrókur, trérengla með járn- krók á enda, til þess að liða ýtuna sundur og ýta tuggunum að vatnsbakkanum, en síðan var sefinu kastað upp á bakkann á sama hátt og áður er lýst. Um og eftir síðustu aldamót var að mestu hætt að fleyta sefinu á þann hátt, sem hér hefur verið lýst, þ. e. a. s. hætt að kasta saman í ýtur, en flekinn þess í stað dreginn alla leiðina, sem fara þurfti. Var þá byrjað á því að þjappa saman sefinu (til þess að minnka flekann) með því að toga í línuendana (eftir að línan hafði verið lögð kringum flekann), línuendunum síðan hnýtt saman og flekanum þar með lokað. Síðan óðu 2—3 menn og drógu flek- ann á eftir sér, og var vaðið sem næst landi þar sem vatnið var
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.